Zasoby wody w Polsce

Woda jest jednym z najważniejszych zasobów występujących na ziemi, niezbędnym dla wszelkich form życia. Zarówno ilość, jak i jakość zasobów wodnych ma kluczowe znaczenie dla zdrowia ludności oraz sektorów gospodarki, co powoduje, że woda staje się czynnikiem decydującym o poziomie życia społeczeństwa. Środowisko wodne jest nieustannie narażone na zanieczyszczenie i wpływ działalności człowieka.

Polska zaliczana jest do krajów ubogich w zasoby wodne.

Przeciętne zasoby wód w Polsce wynoszą ok. 60 mld m3, a w porach suchych ten poziom może spaść nawet poniżej 40 mld m3. Największe zasoby wód (w wartościach bezwzględnych) posiadają Norwegia (370 mld m3) oraz Francja, Niemcy, Szwecja posiadające odpowiednio: 190 mld m3, 188 mld m3, 185 mld m3. Zasoby wód powierzchniowych w Polsce cechuje duża zmienność czasowa i terytorialna, co powoduje okresowe nadmiary i deficyty wody w rzekach.

Zasoby wód w krajach Unii Europejskiej (średnia z wielolecia) /a

Zasoby słodkiej wody na mieszkańca są bardzo zróżnicowane w krajach UE. W Chorwacji odnotowano najwyższe zasoby słodkiej wody, gdzie średnia z wielolecia wynosiła 27,3 tys. m3 na mieszkańca. Finlandia i Szwecja miały kolejne najwyższe wskaźniki wynoszące odpowiednio: 20,1 tys. m3 i 18,9 tys. m3 na mieszkańca. Natomiast najniższe wskaźniki posiadają Cypr 0,4 tys. m3 i Malta 0,2 tys. m3 na mieszkańca.

Susza w rolnictwie

Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla Polski, na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -173 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 40 mm w stosunku do poprzedniego okresu (21 V-20 VII).

Susza rolnicza na obszarze Polski

Największy deficyt wody w okresie od 1 czerwca do 31 lipca br., podobnie jak w poprzednich okresach raportowania, notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego a obecnie obszar ten został jeszcze znacznie poszerzony o Pojezierze Wielkopolskie oraz o Nizinę Wielkopolską. Na tym terenie wartości KBW osiągają od -240 do -279 mm. Bardzo niskie wartości KBW notowane są również na terenie południowej części Niziny Śląskiej oraz na Wzniesieniach Łódzkich wynoszące od -240 do -259 mm. Na przeważającym obszarze kraju notowane są także niskie wartości KBW od -160 do – 239 mm.

Jedynie we wschodniej części Pobrzeża Południowobałtyckiego i w zachodniej części Pojezierza Mazurskiego oraz na południowych krańcach kraju wartości KBW są nieco wyższe i wynoszą od -100 do –159 mm.

Zbiorniki retencyjne – za mała pojemność

W Polsce istnieją sztuczne zbiorniki wodne (często nazywane jeziorami lub zalewami) pełniące funkcje retencyjne, przeciwpowodziowe, energetyczne i rekreacyjne. Największymi zbiornikami wodnymi w Polsce są:
• Jezioro Solińskie – zbiornik retencyjny położony w województwie podkarpackim, w pobliżu miejscowości Solina. Ma powierzchnię ok. 22 km2 i największą w Polsce pojemność (472 mln m3).
• Jezioro Włocławskie, zwane też Zalewem Włocławskim – sztuczny zbiornik na środkowej Wiśle, powstały ze spiętrzenia wód na zaporze wodnej we Włocławku. Jest największym pod względem powierzchni
sztucznym zbiornikiem w Polsce (75 km2) i pełni trzy zasadnicze funkcje: retencyjną, energetyczną i turystyczną.
• Jezioro Czorsztyńskie – trzeci co do wielkości, pod względem pojemności, sztuczny zbiornik wodny w Polsce (ok. 232 mln m3). To zaporowy zbiornik wodny na Dunajcu, w Kotlinie Nowotarskiej, pomiędzy Pieninami a Gorcami. Powstał przez zabudowanie zapory wodnej w Niedzicy.

Ważniejsze sztuczne zbiorniki wodne

Zbiorniki retencyjne w Polsce charakteryzują się małą pojemnością, która łącznie nie przekracza 6% objętości odpływu rocznego wód z obszaru kraju, co nie zapewnia dostatecznej ochrony przed okresowymi nadmiarami lub deficytami wody.

Efektem tego jest występowanie trudności w zaopatrzeniu w wodę w niektórych rejonach kraju.

W szczególności na południu Polski wodochłonny przemysł i rozwój procesów demograficznych oraz specyficzne warunki geograficzne i hydrograficzne, powodują występowanie deficytów wody. Również w południowych obszarach kraju występuje znaczna zmienność przepływu wód w rzekach w czasie silnych opadów deszczu oraz przemieszczanie się zmasowanych ilości wód powodziowych stanowiących m.in. spływy z terenów górskich.