Artykuł pokazuje jak znacząco różnią się poziomy płacy minimalnej w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Zawarliśmy też porównanie z sytuacją w krajach kandydujących i w USA.
Płace minimalne na ogół przedstawia się w postaci miesięcznych stawek wynagrodzenia brutto, a więc przed potrąceniem podatku dochodowego i odprowadzeniem składek na ubezpieczenie społeczne płaconych przez pracownika. Wysokości podatków i składek różnią się w zależności od państwa. Krajowe płace minimalne są publikowane przez Eurostat odnoszą się do sytuacji na dzień 1 stycznia i 1 lipca każdego roku.
Płaca minimalne w krajach UE i innych dla porównania, dane za styczeń 2008 r. i styczeń 2018 r. (w EUR na miesiąc i zmiana w %)
Zróżnicowanie krajowych płac minimalnych
W styczniu 2018 r. płace minimalne w państwach członkowskich UE wahały się w granicach od 261 EUR do 1 999 EUR na miesiąc
W styczniu 2018 r. krajowa płaca minimalna obowiązywała w 22 z 28 państw członkowskich UE (wyjątkami były Dania, Włochy, Cypr, Austria, Finlandia i Szwecja), podobnie jak we wszystkich krajach kandydujących do UE (Czarnogóra, była jugosłowiańska republika Macedonii, Albania, Serbia i Turcja). Na dzień 1 stycznia 2018 r. miesięczne płace minimalne wykazywały znaczne różnice w zależności od państwa członkowskiego, sięgając od 261 EUR w Bułgarii do 1 999 EUR w Luksemburgu (zob. wykres 1).
W porównaniu do stycznia 2008 r. płace minimalne (wyrażone w EUR) w styczniu 2018 r. były wyższe w każdym państwie członkowskim UE, w którym obowiązuje krajowa płaca minimalna, z wyjątkiem Grecji, gdzie były one o 14 % niższe (dane skumulowane z 10 lat, średnia roczna stopa zmiany –1,5 %). Między styczniem 2008 r. a styczniem 2018 r. średnia roczna stopa zmiany płac minimalnych była najwyższa w Rumunii (11,4 %) i Bułgarii (8,8 %). Ponadto Słowacja (7,1 %), jak też trzy bałtyckie państwa członkowskie — Łotwa (6,5 %), Estonia (6,0 %) i Litwa (5,6 %) — również odnotowały znaczące wzrosty.
Płaca minimalna, styczeń 2018 r. (w PPS na miesiąc)
Płace minimalne według standardów siły nabywczej (PPS)
Różnice między państwami pod względem wysokości płacy minimalnej były znacznie mniejsze po uwzględnieniu różnic w poziomie cen
Na poniższym wykresie porównano płace minimalne brutto z uwzględnieniem różnic w poziomie cen przez zastosowanie parytetu siły nabywczej (PPS) do spożycia w sektorze gospodarstw domowych; jak można przewidzieć, korekta z uwagi na różnice w poziomach cen zmniejsza rozbieżności między państwami. W oparciu o poziom krajowych miesięcznych płac minimalnych brutto w ujęciu PPS państwa członkowskie UE objęte tym zbiorem danych można podzielić na trzy odrębne grupy. Podobnie państwa niebędące członkami UE przedstawiono jako oddzielną grupę na wykresie.