Bogaci i biedni w Europie

Zdecydowana większość Europejczyków zauważa duże nierówności społeczne w swoim kraju.

Według badania Eurobarometru, przeprowadzonego w połowie 2022 r., wyraźna większość mieszkańców UE zgadza się z tezą, że nierówności dochodowe w ich kraju są duże – twierdzi tak 81 proc. (z czego ok. 31 proc. „zdecydowanie zgadza się”). W poszczególnych państwach odsetek ten waha się od 94 proc. w Portugalii do 58 proc. w Danii i Finlandii (w Polsce 76 proc.). W stosunku do poprzedniego badania, przeprowadzonego pod koniec 2017 r., odsetek osób zgadzających się z tą tezą obniżył się średnio w UE o 4 pkt. proc. (w Polsce o 6 pkt. proc.).

Co powinny zrobić rządy?

Zbliżony odsetek mieszkańców UE (78 proc.) zgadza się z tym, że rządy państw powinny podjąć działania zmierzające do zmniejszania nierówności dochodowych. W tym przypadku rozpiętość na poziomie państw była większa: od 93 proc. w Portugalii do 45 proc. w Danii (w Polsce 73 proc.) i w większości państw od poprzedniego badania w 2017 r. zmniejszyła się. Ok. 66 proc. osób w UE zgadza się również z tym, że ważnym zadaniem rządu jest opodatkowanie zamożnych, aby móc wspierać ubogich. Na poziomie państw odsetek ten zawiera się od 88 proc. w Grecji do 54 proc. we Włoszech (w Polsce 62 proc.).

Zależność pomiędzy odsetkiem osób, które zgadzają się ze stwierdzeniem, że rządy państw powinny działać w celu zmniejszenia nierówności (oś x) a rzeczywistymi nierównościami dochodowymi (oś y)

Jaki poziom wydatków socjalnych?

Wyraźna większość mieszkańców UE zgadza się z tym, że rządy powinny wydawać więcej lub co najmniej utrzymać obecny poziom wydatków socjalnych, z czego największy ich wzrost powinien nastąpić w kategoriach związanych z opieką zdrowotną oraz edukacją (uważało tak nieco ponad 2/3 osób). Na zapytanie o finansowanie dodatkowych wydatków, Tygodnik Gospodarczy PIE 16 lutego 2023 r. 7tylko 16 proc. osób wybrało odpowiedź, że nie powinny one wzrastać (w Polsce 22 proc.), a 78 proc. że powinny. 51 proc. (w Polsce 41 proc.) zgodziło się z tym, że dodatkowe wydatki powinny być rozdzielone między gospodarstwa domowe.

Różnice w dochodach są zbyt duże

Co istotne, osoby, które zgadzały się z tym, że obecnie w ich kraju różnice w dochodach są zbyt duże, znacznie częściej (w 70 proc.) zgadzały się również z tym, że rządy powinny opodatkowywać zamożnych, aby wspierać ubogich. W grupie osób twierdzących, że różnice dochodowe nie są zbyt duże 48 proc. badanych, czyli wyraźnie mniej, zgadzało się z taką opinią. Natomiast zależność pomiędzy odsetkiem osób, które zgadzają się z tym, że rządy państw powinny działać w celu zmniejszania nierówności społecznych a rzeczywistymi nierównościami w rozkładzie dochodów w danym państwie (na podstawie stosunku dochodu uzyskiwanego przez 20 proc. populacji o najwyższych dochodach do 20 proc. populacji o najniższych dochodach wg Eurostatu z 2021 r.) jest umiarkowana, co świadczy, że na opinię na ten temat wpływają także inne czynniki.

Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny