Nakłady krajowe brutto na działalność B+R (GERD) w 2017 r. wyniosły 20,6 mld zł i zwiększyły się o 14,7% w porównaniu z 2016 r. Na przestrzeni ostatnich pięciu lat odnotowano wzrost tych nakładów o 42,7%.
Sfera B+R
W 2017 r. intensywność prac B+R (obliczana jako udział nakładów krajowych brutto na działalność B+R w stosunku do PKB) wyniosła 1,03% i była niższa o 1,04 p. proc. od wartości tego wskaźnika dla Unii Europejskiej. Intensywność prac B+R w sektorze przedsiębiorstw (BERD/PKB) wyniosła 0,67%, w sektorze szkolnictwa wyższego (HERD/PKB) – 0,34%, a w połączonym sektorze rządowym oraz prywatnych instytucji niekomercyjnych (GOVERD i PNP/PKB) – 0,03%.
Udział nakładów sektora przedsiębiorstw na badania naukowe i prace rozwojowe w nakładach krajowych brutto na działalność B+R w 2017 r. wyniósł 64,5% (BERD –13,3 mld zł). W sektorze szkolnictwa wyższego udział ten wyniósł 32,9% (HERD – 5,63 mld zł), a w połączonym sektorze rządowym i prywatnych instytucji niekomercyjnych – 2,6% (GOVERD i PNPERD – 0,5 mld zł). W 2017 r. nakłady wewnętrzne na działalność B+R przeliczone na 1 mieszkańca wyniosły 536 zł. Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w makroregionie województwo mazowieckie – 1483 zł, a najniższą – w makroregionie centralnym – 269 zł.
Personel B+R w 2017 r. liczył 239,3 tys. osób, z czego 78,4% stanowił personel wewnętrzny B+R (osoby pracujące). Udział osób pracujących pełniących funkcję badacza w personelu wewnętrznym B+R wyniósł 78,2%. Ponad połowa personelu B+R była zaangażowana w działalność B+R prowadzoną przez podmioty z sektora szkolnictwa wyższego, 40,0% – z sektora przedsiębiorstw, a 4,7% – z połączonego sektora rządowego i prywatnych instytucji niekomercyjnych. Personel wewnętrzny B+R (mierzony w ekwiwalentach pełnego czasu pracy) na 1000 pracujących w 2017 r. wyniósł 7,4 EPC. Najwyższą wartością tego wskaźnika charakteryzował się makroregion województwo mazowieckie (16,3 EPC), a najniższą – makroregion centralny (4,1 EPC).
W 2017 r. nakłady wewnętrzne na działalność B+R w biotechnologii wyniosły 911,9 mln zł, a prace B+R w zakresie biotechnologii prowadziło 7547 osób. W nanotechnologii nakłady wewnętrzne na działalność B+R wyniosły 208,7 mln zł, a liczba osób zaangażowanych w tę działalność – 3095. Zasoby ludzkie dla nauki i techniki (HRST) w 2017 r. liczyły 8,7 mln osób. Najistotniejszą grupę stanowiły osoby posiadające wykształcenie wyższe i pracujące dla nauki i techniki, tworzące tzw. rdzeń zasobów (3,8 mln osób).
Komercjalizacja wiedzy
W 2017 r. przychody netto ze sprzedaży produktów w przedsiębiorstwach należących do działów PKD zaliczanych do wysokiej i średnio-wysokiej techniki stanowiły 34,1% przychodów netto ze sprzedaży produktów w Przetwórstwie przemysłowym, w tym w podmiotach wysokiej techniki – 5,4%. Przychody netto ze sprzedaży produktów w rodzajach działalności klasyfikowanych do usług opartych na wiedzy stanowiły 56,6% przychodów netto w usługach ogółem. Przetwórstwo przemysłowe klasyfikowane do wysokiej i średnio-wysokiej techniki oraz usługi wiedzochłonne w 2017 r. skupiały w Polsce 37,4% pracujących, z czego w tzw. sektorach wysokiej techniki – 3,2%. W 2017 r. nakłady na działalność innowacyjną polskich przedsiębiorstw przemysłowych wyniosły 28,0 mld zł i w 94,4% skoncentrowane były w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 49 osób (stanowiących 27,4% ogólnej liczebności badanej zbiorowości). W sektorze usług w grupie badanych sekcji nakłady te oszacowano na poziomie 13,1 mld zł, z czego nakłady przedsiębiorstw o liczbie pracujących powyżej 49 osób (16,8% ogólnej liczebności badanej zbiorowości) wyniosły 87,6%. Najwięcej nakładów na działalność innowacyjną poniosły przedsiębiorstwa liczące powyżej 499 pracujących (w przemyśle – 66,3%, w sektorze usług – 64,9%).
Największe nakłady w przemyśle poniesiono na środki trwałe – 18,7 mld zł (70,7% ogółu nakładów na innowacje), z czego większość przeznaczono na zakup maszyn i urządzeń technicznych, środków transportowych, narzędzi, przyrządów, ruchomości i wyposażenia (67,3%). Na innowacje mające swoje źródło w działalności badawczej i rozwojowej w przemyśle w 2017 r. przeznaczono 6,0 mld zł (22,6%). W usługach największe nakłady zostały poniesione na prace badawcze i rozwojowe – 5,1 mld zł (44,2%) oraz na środki trwałe – 2,1 mld zł (18,0%).
W 2017 r. wśród przedsiębiorstw przemysłowych najpopularniejszą formą transferu technologii w Polsce był zakup licencji. Nabyło je 3,1%, a prace badawczo-rozwojowe prowadziło 1,5% przedsiębiorstw przemysłowych. Podobnie jak w przypadku nakładów na innowacyjność, wyraźnie zaznaczyła się koncentracja tych zjawisk w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 49 osób, w których licencje nabyło 6,6% podmiotów, a 3,2% prowadziło prace badawczo-rozwojowe; w przedsiębiorstwach powyżej 499 pracujących było to odpowiednio 19,6% i 12,7%. Przychody ze sprzedaży licencji (bez licencji na standardowe oprogramowanie komputerowe) w przeliczeniu na jedno przedsiębiorstwo przemysłowe, które takiej sprzedaży dokonało w 2017 r. wyniosły 4350,1 tys. zł. W 2017 r. w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej odnotowano 3924 zgłoszenia krajowych wynalazków oraz przyznano 2795 patentów na wynalazki krajowe.
Nakłady na działalność badawczą i rozwojową
W 2017 r. nakłady krajowe brutto na działalność B+R (GERD) wyniosły 20,6 mld zł i wzrosły w porównaniu do 2016 r. o 14,7%. Zgodnie z bazą danych Eurostatu w 2016 r. nakłady wewnętrzne na działalność B+R Polski stanowiły 1,35% wszystkich nakładów wewnętrznych na działalność B+R poniesionych w 28 krajach Unii Europejskiej, natomiast według wstępnych danych z 2017 r. udział ten wyniósł 1,52%. Relacja GERD do PKB określana jako intensywność prac B+R w 2017 r. wyniosła 1,03% i była niższa od wartości tego wskaźnika dla Unii Europejskiej o 1,04 p. proc., co plasowało Polskę na 19. miejscu wśród krajów Unii Europejskiej. Nakłady wewnętrzne na działalność B+R w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2017 r. wyniosły 127,3 euro, przy wskaźniku dla krajów Unii Europejskiej kształtującym się na poziomie 621,9 euro.
