W trakcie pierwszego tysiąclecia chrześcijaństwo rozprzestrzeniało się w Europie w dwóch obrządkach.
W zachodniej Europie w środowisku kultury rzymskiej oraz języka łacińskiego wykształcił się sposób sprawowania
nabożeństw, który nazywamy obrządkiem rzymskim (łacińskim). Natomiast kultura grecka stała się we
wschodniej części Europy środowiskiem kulturowym dla ukształtowania się obrządku greckiego (zwanego inaczej
bizantyjskim). Pomimo tej różnorodności Kościół pozostawał w jedności. Taka sytuacja utrzymała się do roku
1054, w którym doszło do zerwania jedności między Kościołem wschodnim a zachodnim (wielka schizma
wschodnia). Następstwem tego było m.in. ukształtowanie się dwu niezależnych ośrodków władzy kościelnej
– w Rzymie i w Konstantynopolu.