Losowanie warstwowe

Nazwa angielska:
Stratified sampling

Definicja:
Dwustopniowa procedura, zgodnie z którą populację dzieli się na subpopulacje (podpopulacje), zwane warstwami, a następnie z poszczególnych subpopulacji niezależnie pobiera się w sposób losowy elementy do próby. W poszczególnych warstwach losowanie może być proste lub zależne. Celem podziału badanej populacji na subpopulacje, czyli inaczej celem warstwowania, jest wyodrębnienie w zróżnicowanej zbiorowości możliwe jednorodnych grup jednostek. Dzięki temu zabiegowi każda z tych grup będzie miała odpowiednią reprezentację w próbie. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w populacjach silnie niejednorodnych. Poszczególne warstwy powinny być silnie zróżnicowane między sobą i homogeniczne (jednorodne) wewnątrz. Warstwowania dokonujemy tak, aby otrzymane warstwy były rozłączne i aby każda jednostka populacji należała do jednej i tylko jednej warstwy. Cechy warstwujące, na podstawie których następuje podział populacji na warstwy, są powiązane z badaną zmienną (najczęściej są to cechy demograficzne, społeczne, ekonomiczne, itp.). Jedną z najważniejszych kwestii przy stosowaniu schematu losowania warstwowego jest tzw. alokacja próby, czyli rozmieszczenie elementów próby w poszczególnych warstwach. Badacz staje przed problemem, ile jednostek z każdej warstwy i w jaki sposób powinien wylosować do próby. Wyróżnić możemy następujące rozwiązania: alokację proporcjonalną, alokację Neymana (optymalną), alokację równomierną.

Pojęcie nadrzędne: