Pod koniec kwietnia 2021 r. do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego i rentowego) było zgłoszonych rekordowo dużo cudzoziemców – aż 780 tys.
Największy wzrost, o ponad 10 tys. (w stosunku do marca), dotyczył obywateli Ukrainy. Prezes ZUS, Gertruda Uścińska, wskazuje, że gdyby nie pandemia COVID-19, liczba ubezpieczonych cudzoziemców przekroczyłaby milion. Od 2008 r. liczba cudzoziemców zgłoszonych do ZUS wzrosła aż jedenastokrotnie – z 65 tys. w 2008 r. do 725 tys. w 2020 r. Większość z nich to osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę (59 proc.) lub pracujące na umowę- -zlecenie (38 proc.). Od 2015 r. Ukraińcy stanowią ponad połowę wszystkich ubezpieczonych cudzoziemców, a w 2020 r. ich udział sięgnął 72 proc. Pandemia nie wpłynęła ma spadek liczby obcokrajowców objętych ubezpieczeniem ZUS, ale nieco osłabiła dynamikę wzrostu. Nie zmieniła się też struktura narodowościowa.
Liczba obcokrajowców zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego w Polsce w latach 2008- 2020 (w tys.)
Największą grupą cudzoziemców, którzy przebywają w Polsce, są Ukraińcy
Według szacunków GUS liczba cudzoziemców mieszkających w Polsce na koniec grudnia 2019 r. mogła wynosić ponad 2,1 mln, z czego więcej niż połowę stanowili Ukraińcy. W związku z wybuchem pandemii wiosną 2020 r. ubyło 223 tys. cudzoziemców, a wśród nich jedynie kilkadziesiąt tysięcy obywateli Ukrainy. Zgodnie z danymi ZUS-u, pod koniec 2020 r. liczba ubezpieczonych Ukraińców wynosiła 532 tys. Według badań rynku pracy przeprowadzonych w lutym 2021 r. na zlecenie Personnel Service, aż 46 proc. pracodawców przyznało, że Ukraińcy skorzystali z możliwości przedłużenia pobytu w ramach Tarczy Antykryzysowej. Jednocześnie aż 28 proc. firm zatrudnia obecnie pracowników z Ukrainy, podczas gdy rok temu było to 11 proc.
Chociaż wśród Ukraińców wciąż dominuje tzw. migracja wahadłowa (relatywnie krótkie przyjazdy do pracy i powroty do kraju pochodzenia), to co trzeci Ukrainiec pracujący w naszym kraju ma plany stałego związania się z Polską (badania Personnel Service. Trend potwierdzają dane Urzędu do Spraw Cudzoziemców – na początku 2020 r. ważne zezwolenia na pobyt w Polsce posiadało prawie 423 tys. cudzoziemców (o ponad 50 tys. więcej niż rok wcześniej), z czego blisko 215 tys. Ukraińców. Z kolei z raportu EWL dotyczącego nastrojów na rynku pracy w czasie pandemii wynika, że wśród większości zagranicznych pracowników zadowolenie z pracy w Polsce utrzymuje się – niezmiennie od początku pandemii – na bardzo wysokim poziomie. Ponad 90 proc. badanych nie żałuje pozostania w Polsce, a blisko 80 proc. poleci pracę tutaj znajomym i rodzinie.
Pandemia COVID-19 nie zniechęciła obywateli Ukrainy do przyjazdu do Polski
Mimo że w czasie pierwszej fali wracali do ojczyzny, to już druga fala przyniosła odwrotne zachowania. Recesja gospodarcza Ukrainy i rosnące bezrobocie przyciąga Ukraińców do Polski. Polską politykę migracyjną czeka zaś zadanie wykorzystania tego trendu, zwłaszcza że mamy prognozy niedoboru pracowników, a polskie społeczeństwo się starzeje.
