Ilość odpadów opakowaniowych w UE nieustannie rośnie

Średnio każdy Europejczyk generuje prawie 180 kg odpadów opakowaniowych rocznie, a dla Polski wartość ta wynosi ok. 172 kg. Od 2009 r. do 2019 r. ilość odpadów opakowaniowych w UE wzrosła o 13,5 mln ton do ponad 79 mln ton6. Według szacunków Komisji Europejskiej, do 2030 r. ilość odpadów z opakowań wzrośnie o kolejne 15 mln ton.

UE proponuje nowe przepisy dotyczące odpadów opakowaniowych. 30 listopada 2022 r. Parlament Europejski i Rada Europy przedstawiły propozycję rewizji rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Zmiany zaproponowane w przepisach mają na celu zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych na osobę o 15 proc. w każdym państwie członkowskim do 2040 r. W ostatnich 20 latach w UE użycie wielokrotnych opakowań drastycznie zmalało. Dla przykładu, w okresie od 1999 r. do 2019 r. w Danii udział opakowań wielokrotnego użytku zmalał o 80 proc., a w Finlandii – o 76 proc.

Zmiana ilości opakowań wielokrotnego użytku dla napojów bezalkoholowych i piwa w latach 1999-2019 dla wybranych państw członkowskich UE (w proc.)

Dlatego w ramach nowych przepisów UE proponuje wprowadzenie obowiązku oferowania przez końcowych dystrybutorów lub producentów określonego procentu swoich produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku – do 2030 r. 20 proc., a do 2040 r. 80 proc. zimnych i gorących napojów będzie musiało być sprzedawanych w opakowaniach wielokrotnego użytku lub w ofercie musi być możliwość zakupu w postaci napełnienia przyniesionego pojemnika. Dla napojów alkoholowych, w tym piwa, cel ten do 2030 r. wynosi 10 proc., a do 2040 r. – 25 proc. Do 2030 r. 10 proc. opakowań branży e-commerce używanych do przewożenia produktów będzie musiało nadawać się do ponownego użycia, a do 2040 r. – 50 proc.

Polska jest daleka od spełnienia celów UE dla recyklingu

Według danych Eurostatu, w 2019 r. w Polsce 55 proc. odpadów opakowaniowych zostało poddanych recyklingowi (wzrost z 36,8 proc. w 2009 r.), w tym prawie 80 proc. opakowań papierowych i kartonowych, 67 proc. opakowań szklanych i prawie 32 proc. opakowań plastikowych. Według danych IOŚ-PIB, w 2020 r. w Polsce tylko 45 proc. odpadów opakowaniowych zostało poddanych recyklingowi. Najniższą efektywność recyklingu, wynoszącą 28,6 proc., odnotowano dla odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, najwyższą – 60,4 proc. – dla odpadów opakowaniowych z papieru i tektury. Na mocy obowiązującej dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, do 2025 r. co najmniej 65 proc. wszystkich opakowań musi zostać poddana recyklingowi, a od 2030 r. – 70 proc. (dokładniej do 2025 r. – 50 proc. opakowań plastikowych, 75 proc. opakowań papierowych i 70 proc. opakowań szklanych)10.