Zgodnie z ogłoszonymi w ubiegłym tygodniu wynikami międzynarodowego badania umiejętności finansowych PISA, Polska jest jednym z siedmiu krajów, w których uczniowie (15-latkowie) osiągnęli średni wynik istotnie wyższy od 15-latków z krajów OECD uczestniczących w badaniu w 2022 r.
Wynik 506 pkt. uplasował nas na 6. miejscu ex aequo z Austrią
Ranking krajów OECD pod względem umiejętności finansowych 15-latków
Źródło: opracowanie własne PIE na podstawie badania umiejętności finansowych PISA 2022.
Badanie PISA analizuje nie tylko poziom znajomości terminów i procesów finansowych oraz związanych z nimi ryzyk, ale także umiejętności stosowania posiadanej wiedzy w rzeczywistych sytuacjach, które wymagają podjęcia decyzji o charakterze finansowym. Chociaż może niepokoić fakt, że wynik polskich uczniów w zakresie umiejętności finansowych w najnowszej edycji badania był niższy od wyniku z 2018 r. (520 pkt.) i de facto wrócił do poziomu z pierwszej edycji badania z 2012 r., to cieszy znaczny wzrost odsetków polskich uczniów aktywnie zaangażowanych w finanse osobiste. W 2022 r. 67 proc. z nich deklarowało, że mają konto w banku (wobec 34 proc. w 2018 r.), 63 proc., że dysponują kartą płatniczą (wobec 26 proc. w 2018 r.) i 62 proc. korzystało z aplikacji mobilnej z dostępem do konta (wobec 21 proc. w 2018 r.).
Wyniki badania pozwalają na wyodrębnienie pięciu poziomów umiejętności od najniższego 1. do najwyższego 5.
W Polsce odsetki uczniów o najniższych umiejętnościach są niewielkie, plasując nas w grupie krajów o najmniej licznych wynikach poniżej 2. poziomu (15 proc. wobec 13 proc. w Kanadzie, 12 proc. w Belgii i 11 proc. w Danii). Najwyższymi umiejętnościami charakteryzuje się 10 proc. uczniów w Polsce, co umiejscawia nas bliżej średniej dla OECD. Najwyższe osiągnięcia notują pod tym względem Holendrzy (19 proc.), Belgowie (16 proc.) i Kanadyjczycy (15 proc.). 506 pkt. wynosi średni wynik polskich 15-latków w zakresie umiejętności finansowych w badaniu PISA 2022 498 pkt. wynosi średni wynik 15-latków z krajów OECD w zakresie umiejętności finansowych w badaniu PISA 2022
Tygodnik Gospodarczy PIE 4 lipca 2024 r
Średnio we wszystkich badanych krajach OECD chłopcy osiągnęli wynik o 5 pkt. lepszy niż dziewczynki.
W Polsce natomiast nie odnotowano statystycznie istotnych różnic między płciami. Co ciekawe, we Włoszech wynik chłopców okazał się aż o 20 pkt. wyższy niż dziewczynek. Podobnie na Węgrzech – różnica wyniosła 16 pkt. na korzyść chłopców. Z odwrotnym trendem mamy do czynienia w Malezji (wynik dziewczynek lepszy o 19 pkt.) oraz Bułgarii i Zjednoczonych Emiratach Arabskich (różnica 12 pkt. na korzyść dziewczynek). Jednocześnie, w Polsce odnotowano większe zróżnicowanie w wynikach chłopców – więcej z nich osiągnęło zarówno najniższy, jak i najwyższy poziom umiejętności niż dziewczynki.
We wszystkich badanych krajach zaobserwowano silną korelację wyników ze statusem społeczno-ekonomicznym badanych uczniów – im wyższy status, tym lepsze wyniki. W Polsce lepsze wyniki osiągnęli uczniowie liceów w porównaniu z uczniami techników i szkół branżowych. W tych ostatnich prawie połowa uczniów nie osiąga 2. poziomu umiejętności, a tylko 4 proc. w sumie osiągnęło poziom 4. i 5. Wyniki umiejętności finansowych skorelowane są też silnie z wynikami uczniów w innych obszarach badania PISA, zwłaszcza w matematyce i czytaniu ze zrozumieniem.
(Agnieszka Wincewicz-Price) Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny
