Umiesz liczyć… licz na siebie, czyli więzi społeczne i poczucie wspólnoty w Polsce

Badania Gallup World Poll przeprowadzone w latach 2016‒2018 wskazują, że większość mieszkańców Polski (85%) uważa, że w przypadku kłopotów może liczyć na pomoc ze strony swoich krewnych i przyjaciół.

Poczucie wspólnoty w naszym kraju jednak jest mniejsze niż przeciętnie w OECD, gdzie ponad 90% mieszkańców spodziewa się otrzymania wsparcia ze strony bliskich. Słabsze niż w Polsce poczucie więzi społecznych odczuwają jedynie mieszkańcy Grecji, Korei Południowej i Meksyku (tam ok. 78%‒85% osób zna kogoś, na kim może polegać w razie potrzeby).

Odsetek osób deklarujących możliwość otrzymania wsparcia od przyjaciół i krewnych w razie potrzeby, średnia z lat 2016–2018 (w %)

Największe zaufanie do swoich bliskich mają natomiast mieszkańcy Islandii, Finlandii, Norwegii i Danii, spośród których ponad 95% uważa, że ma na kogo liczyć w przypadku kłopotów. Przeciętnie w OECD ocena wsparcia społecznego jest podobna jak w poprzedniej edycji badania z lat 2010‒2012, natomiast w Polsce jest nieco słabsza: odsetek mieszkańców kraju deklarujących możliwość otrzymania pomocy od swoich bliskich zmniejszył się o 5 p.proc. Polska wraz z Grecją (w której odnotowano spadek o ok. 6 p.proc.) należą do krajów OECD, w których ocena wsparcia społecznego pogorszyła się w największym stopniu.

Ocena szansy na uzyskanie pomocy w sytuacji kryzysowej od osób z najbliższego otoczenia maleje z wiekiem…

Przekonanie o możliwości uzyskania pomocy od swoich krewnych i przyjaciół słabnie wraz z wiekiem. Według danych za lata 2010‒2018 wśród Polaków w wieku 15‒29 lat pewność otrzymania wsparcia deklaruje 93% osób, zaś powyżej roku życia ‒ 85%. Podobne różnice występują w pozostałych krajach OECD: przeciętnie
w Organizacji na wsparcie liczy 95% osób w wieku 15‒29 lat i 87% osób powyżej 50. roku życia.

Indeks Lepszego Życia 2019 – jak silne jest poczucie wspólnoty?

Czas spędzony na interakcjach społecznych

Według badań* Polacy poświęcają na kontakty z rodziną i najbliższymi nieco ponad 5 godzin tygodniowo, tj. trochę mniej niż przeciętny mieszkaniec krajów OECD (6 godzin). Najwięcej czasu na budowaniu relacji społecznych spędzają mieszkańcy Włoch, Nowej Zelandii, Turcji, Holandii i Austrii (od ok. 8 do prawie 10 godzin tygodniowo). Najmniej czasu na pielęgnowanie relacji międzyludzkich przeznaczają natomiast mieszkańcy Japonii, Luksemburga, Węgier i Estonii (od 2 do nieco ponad 4 godzin).

Czas poświęcany na interakcje społeczne przez kobiety i mężczyzn w Polsce jest podobny. Jednak w całej Organizacji to kobiety poświęcają na nie przeciętnie 40 minut więcej w ciągu tygodnia niż mężczyźni (w tym w Norwegii ponad 2 godziny więcej). Wyjątkiem są m.in. Włochy, gdzie to mężczyźni spędzają z rodziną i bliskimi w ciągu tygodnia o prawie dwie godziny dłużej niż kobiety.

*Zharmonizowane badanie spędzania czasu przeprowadzono w poszczególnych krajach OECD w latach 2005–2016; brak danych dla Chile, Czech, Danii, Islandii, Izraela, Kolumbii, Łotwy, Litwy, Meksyku, Portugalii, Słowacji, Słowenii oraz Szwajcarii.