Dane (na podstawie wyników Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia – EHIS 2019 r.) pochodzą z ostatniego roku przed pandemią COVID-19. Nie odzwierciedlają zatem aktualnej sytuacji zdrowotnej w okresie pandemii, ale stanowią podstawę do porównań i analiz. Jako swoista fotografia z ostatniego roku sprzed pandemii mogą stanowić dobry punkt odniesienia dla badań jej wpływu na stan zdrowia ludności Polski.
Ocena własnego stanu zdrowia
W 2019 roku zdecydowanie przeważały dobre lub bardzo dobre oceny własnego stanu zdrowia (około 2/3 osób) nad złymi lub bardzo złymi (około 1/11 osób).
Odsetki osób oceniających swój stan zdrowia dobrze lub bardzo dobrze oraz źle lub bardzo źle (2019 i 2014)
Subiektywna ocena stanu zdrowia jest tym niższa, im jesteśmy starsi
W grupach wieku poniżej 20 lat nie więcej niż 93,8% osób wskazywało na dobry lub bardzo dobry stan zdrowia, a w grupie 20-29 lat było to jedynie nieznacznie mniej (89,0%). Wyraźny spadek pozytywnych ocen stanu zdrowia zaczyna być widoczny wśród osób w wieku co najmniej 50 lat. W grupie wieku 50-59 lat 48,9% osób miało poczucie dobrego lub bardzo dobrego stanu zdrowia. W kolejnych grupach wieku odsetek ten był coraz niższy dochodząc do 34,9% w wieku 60-69 lat i 21,7% w wieku 70-79 lat. W najstarszej grupie osób (w wieku co najmniej 80 lat) było to jedynie 15,7%.
Odsetki osób oceniających swój stan zdrowia dobrze lub bardzo dobrze oraz źle lub bardzo źle według grup wieku (2019 i 2014)
Wśród dorosłych, osoby z dwóch grup wieku (40-49 lat oraz mające co najmniej 80 lat) wyraźnie częściej niż w 2014 roku dobrze lub bardzo dobrze oceniły swój stan zdrowia (w obu tych grupach wzrost po 3,5 p.proc).
Choroby i dolegliwości przewlekłe. Na jakie choroby zapadano najczęściej?
W 2019 roku najczęściej występującymi chorobami i dolegliwościami przewlekłymi, dotykającymi ponad ¼ osób dorosłych (osoby w wieku co najmniej 15 lat) były wysokie ciśnienie krwi oraz bóle dolnej partii pleców lub inne przewlekłe dolegliwości pleców. Obie z tych dolegliwości występowały nieznacznie częściej niż w 2014 roku (wzrost odpowiednio o 3,4 p.proc. i o mniej niż 1 p.proc.). O 2,3 p.proc. wzrosły natomiast wskazania chorób tarczycy, a o 1,5 p.proc. – cukrzycy. W stosunku do 2014 roku rzadziej wymieniano występowanie choroby wieńcowej (o 1,5 p.proc.) oraz silnych bólów głowy (spadek o 1,2 p.proc.) i bólów szyi (spadek o 1,1 p.proc.).
Odsetki wskazań najczęściej pojawiających się chorób i dolegliwości przewlekłych u osób dorosłych w (2019 i 2014)
Występowanie chorób i dolegliwości przewlekłych z reguły wzrasta wraz z wiekiem. Wyjątkiem jest alergia, która w zbliżonym stopniu dotyczyła wszystkich grup wiekowych – od 7,5% osób w grupie wieku 40-49 lat do 10,5% w grupie wieku 70-79 lat. Była też najczęściej wskazywaną dolegliwością u osób do 29 roku życia i dotyczyła 9,1% osób w tej grupie wieku.
W grupie osób w wieku 30-49 lat dominowały, a w grupie wieku 50-59 należały do dwóch najczęstszych schorzeń, problemy z kręgosłupem, zwłaszcza dolnego odcinka, na co skarżyło się 13,6% osób w wieku 30-39 lat, 24,0% w wieku 40-49 lat i 35,6% w wieku 50-59 lat. Wraz z wiekiem pogłębiały się problemy z kręgosłupem, a także wysokim ciśnieniem krwi.
Wśród osób w wieku co najmniej 60 lat najczęściej występowały problemy z nadciśnieniem, w tym przypadku odsetek wskazań wynosił od 49,8% wśród osób w wieku 60-69 lat do 68,9% w grupie osób w wieku 80 lat lub starszych.
Ponadto co najmniej ¼ osób w wieku 70 lat lub starszych zapadła na przynajmniej jedną z chorób: cukrzycę lub chorobę wieńcową, a niespełna 1/3 mężczyzn na choroby prostaty.
Odsetki wskazań najczęściej pojawiających się chorób i dolegliwości przewlekłych według grup wieku u osób dorosłych w 2019 r. (a)
Choroba lub dolegliwość | 15-29 lat | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60-69 | 70-79 | 80 lat+ |
Wysokie ciśnienie krwi | 1,7* | 5,9 | 14,9 | 35,5 | 49,8 | 66,5 | 68,9 |
Bóle dolnej partii pleców | 6,1 | 13,6 | 24,0 | 35,6 | 38,5 | 45,2 | 51,3 |
Bóle szyi | 3,3 | 7,0 | 13,8 | 23,3 | 25,8 | 29,7 | 31,4 |
Bóle środkowej partii pleców | 3,5 | 7,9 | 11,9 | 22,5 | 23,4 | 29,7 | 35,8 |
Choroba zwyrodnieniowa stawów | . | 1,1* | 7,0 | 18,9 | 29,3 | 44,0 | 52,0 |
Choroby tarczycy | 4,4 | 6,7 | 8,4 | 11,5 | 13,6 | 15,8 | 13,0 |
Wysoki poziom lipidów | . | 1,8* | 4,5 | 12,9 | 19,9 | 23,9 | 20,7 |
Alergia | 9,1 | 8,3 | 7,5 | 8,5 | 8,0 | 10,5 | 7,6 |
Cukrzyca | . | 1,5* | 2,7 | 8,5 | 16,1 | 26,5 | 22,8 |
Silne bóle głowy (migrena) | 4,2 | 6,3 | 8,1 | 10,0 | 9,8 | 9,8 | 12,8 |
Choroba wieńcowa | . | . | 1,3* | 5,1 | 13,6 | 26,6 | 38,3 |
Nietrzymanie moczu | . | . | 1,4* | 2,9 | 6,3 | 15,9 | 29,8 |
Problemy z nerkami | 1,6* | 1,7* | 2,5 | 4,1 | 5,9 | 9,9 | 14,1 |
Depresja | 1,4* | 2,8 | 3,5 | 5,0 | 6,0 | 8,2 | 7,6 |
Astma | 3,3 | 2,0 | 2,8 | 4,0 | 5,7 | 7,5 | 9,1 |
Choroba wrzodowa | . | 0,8* | 2,3 | 4,6 | 5,0 | 6,6 | 6,8 |
Przewlekłe zapalenie oskrzeli/ POCHP/ rozedma płuc | . | 0,8* | 1,5* | 2,9 | 4,7 | 7,4 | 6,7 |
Zawał serca/ przewlekłe konsekwencje | . | . | . | 2,2 | 4,7 | 8,2 | 11,1 |
Udar mózgu/ przewlekłe konsekwencje | . | . | . | 1,5 | 3,1 | 6,1 | 8,1 |
Choroby prostaty b | . | . | . | 2,8* | 13,5 | 30,5 | 41,3 |
a Zastosowano oznaczenia: * (gwiazdka) oznacza liczebność pomiędzy 20 a 50 odpowiedzi; . (kropka) oznacza liczebność poniżej 20 odpowiedzi.
b W odniesieniu do mężczyzn