Energia ze słońca – potencjał i wykorzystanie fotowoltaiki w Polsce

Energetyka słoneczna jest drugim po wiatrowej, najprężniej rozwijającym się odnawialnym źródłem energii. W 2019 r. światowa ilość energii generowanej za pomocą paneli fotowoltaicznych wzrosła o 131 TWh (22 proc.) do 720 TWh. Według celów zrównoważonego rozwoju na świecie do 2030 r. fotowoltaika ma odpowiadać za produkcję ponad 3200 TWh energii rocznie (MAE, 2019).

W ostatnich latach widać wyraźny wzrost produkcji energii z paneli fotowoltaicznych w Polsce z 0,3 TWh w 2018 r. do ok. 1,92 TWh w 2020 r. Wynika to ze wzrostu mocy zainstalowanej z 0,57 GW do ok. 4 GW. Jest to głównie efekt popularyzacji paneli fotowoltaicznych instalowanych przez prosumentów.

Fotowoltaika w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej

W krajach UE-28 w 2020 r. wyprodukowano 134 TWh energii ze słońca. Najwięcej w Niemczech (49 TWh), Włoszech (26 TWh), Hiszpanii (15 TWh) i Francji (13 TWh). W Polsce z energii słonecznej pochodziło w 2020 r. prawie 2 TWh energii elektrycznej. Jeśli weźmiemy pod uwagę udział energii słonecznej w całości produkowanej energii elektrycznej pierwsze miejsce w krajach UE zajmuje jednak Malta (11,3 proc). Spoza krajów południa Europy na pierwszym miejscu są Niemcy (10,7 proc.). Polska w 2020 r. ze źródeł fotowoltaicznych pozyskała 1,5 proc. energii elektrycznej, co jest wynikiem siedmiokrotnie wyższym niż w 2018 r.

Energia elektryczna wytworzona w instalacjach fotowoltaicznych w krajach UE w 2020 r. (w TWh)

Udział energii elektrycznej wytworzonej z instalacji fotowoltaicznych w całości wytworzonej energii elektrycznej w krajach UE w 2020 r. (w proc.)

Potencjał fotowoltaiki w Polsce

Potencjał produkcji energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych w Polsce nie różni się znacząco od potencjału naszych sąsiadów na podobnej szerokości geograficznej i wynosi ok. 1000-1100kWh/kWp*. Jest jednak znacząco niższy od krajów południa Europy, gdzie z 1 kilowatopika można pozyskać nawet 1800 kWh. Największą efektywność w naszym kraju mają instalacje na południu Polski, zwłaszcza w województwach podkarpackim, małopolskim, lubelskim, opolskim i dolnośląskim. Najmniej energii z kilowatopika otrzymuje się w województwach na północy kraju, w szczególności w województwie zachodniopomorskim, pomorskim i warmińsko-mazurskim (z wyłączeniem wybrzeża i okolic Gdańska).

*Wp to jednostka określająca maksymalną wydajność, z jaką pracują moduły fotowoltaiczne, określana dla STC (Standard Test Conditions), czyli dla standardowych warunków testowych (natężenia promieniowania słonecznegon1000 W/m², temperatury ogniw 25°C). Wynik 1000 KWh/KWp oznacza więc, że jeden panel fotowoltaiczny o mocy 1 Kilowatopika rocznie może dostarczyć ok. 1000 KWh energii.

Efektywność instalacji fotowoltaicznych w poszczególnych regionach Polski (KWh/KWp)

Efektywność instalacji fotowoltaicznych w poszczególnych regionach Europy (KWh/KWp)

Moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce w latach 2019-2020 (w GW)

W ostatnich latach widać wyraźny wzrost produkcji energii z paneli fotowoltaicznych w Polsce z 0,3 TWh w 2018 r. do ok. 1,92 TWh w 2020 r. Wynika to ze wzrostu mocy zainstalowanej z 0,57 GW do ok. 4 GW. Jest to głównie efekt popularyzacji paneli fotowoltaicznych instalowanych przez prosumentów (ARE, 2020). Na koniec 2019 r. było 1,5 GW mocy. Dla porównania według danych URE, które nie zawierają informacji o instalacjach prosumenckich, moc zainstalowana paneli fotowoltaicznych to niewiele powyżej 700 MW. zainstalowanej, z czego w URE koncesjonowane źródła stanowiły niecałe 0,5 GW.