W artykule opisano i podano najnowsze dane na temat osób ubiegających się o azyl i decyzji w sprawie wniosków o azyl w Unii Europejskiej. Azyl jest formą ochrony międzynarodowej udzielanej przez dane państwo na swoim terytorium. Przyznaje się go osobie, która nie jest w stanie uzyskać ochrony w swoim państwie obywatelstwa lub zamieszkania, w szczególności z powodu obawy przed prześladowaniem ze względu na rasę, religię, narodowość, przynależność do określonej grupy społecznej lub poglądy polityczne.
Liczba osób ubiegających się o azyl: spadek w 2017 r.
Po osiągnięciu najwyższego poziomu w 1992 r. (672 tys. wniosków w UE-15), gdy państwa członkowskie UE otrzymały wiele wniosków o udzielenie azylu od osób z byłej Jugosławii, oraz ponownie w 2001 r. (424 tys. wniosków w UE-27), liczba wniosków o udzielenie azylu w UE-27 spadła do nieco poniżej 200 tys. w 2006 r.
Wnioski o udzielenie azylu (złożone przez obywateli państw trzecich) w państwach członkowskich UE-28 w latach 2006–2017
(tys.)
Źródło: Eurostat
Skupiając się jedynie na wnioskach obywateli państw trzecich, obserwowano stopniowy wzrost liczby wniosków o udzielenie azylu w UE-27, a następnie w EU-28 do roku 2012, po którym liczba osób ubiegających się o azyl rosła w szybszym tempie: w 2013 r. złożono 431 tys. wniosków, w 2014 r. 627 tys., a w 2015 r. i 2016 r. około 1,3 mln. Liczba wniosków o udzielenie azylu w UE-28 w 2015 i 2016 r. stanowiła w przybliżeniu dwukrotność liczby odnotowanej w UE-15 w okresie poprzedniego względnego rekordowego poziomu w 1992 r.
W 2017 r. wniosek o ochronę międzynarodową złożyło w państwach członkowskich UE 705 tys. osób ubiegających się po raz pierwszy o azyl.
Jest to niewiele więcej niż połowa liczby zarejestrowanej w 2016 r., kiedy to zarejestrowano blisko 1,3 mln osób ubiegających się o azyl. Wartość ta jest porównywalna z poziomem odnotowanym w 2014 r., przed najwyższym poziomem w latach 2015 i 2016.
Obywatelstwo osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy: najwięcej z Syrii i Iraku
Obywatelstwo Syrii było najczęstszym obywatelstwem osób ubiegających się o azyl w państwach członkowskich UE w 2017 r., podobnie jak każdego roku od 2013 r. W 2017 r. liczba osób z Syrii po raz pierwszy ubiegających się o azyl w UE-28 spadła z 335 tys. w 2016 r. do 102 tys., a odsetek obywateli Syrii dla całej UE-28 obniżył się z 27,8 % do 15,8 %. Pomimo tego spadku obywatelstwo Syrii było najczęstszym obywatelstwem osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl w czternastu państwach członkowskich UE.
Obywatelstwa osób (z państw trzecich) ubiegających się o azyl w państwach członkowskich UE-28 w latach 2016 i 2017
(tys. osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy)
Obywatele Iraku stanowili 7 % całkowitej liczby osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl, Afgańczycy 7 %, natomiast Nigeryjczycy i Pakistańczycy odpowiednio 6 % i 5 %.
Wśród największych grup obywatelstwa osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl w UE-28 w 2017 r. największy względny wzrost w porównaniu z 2016 r. odnotowano w przypadku Nigeryjczyków (o 2,2 punktu procentowego) oraz obywateli Bangladeszu i Gwinei (ze wzrostem o 1,6 punktu procentowego dla obu tych grup). W 2017 r. największy względny spadek liczby osób ubiegających się o azyl wśród państw, których obywatele najczęściej ubiegali się o azyl (poza Syrią), odnotowano w przypadku Afganistanu, Iraku i Iranu.
Kraje docelowe: głównie – Niemcy, Włochy i Francja
Na 198 tys. osób ubiegających się o azyl zarejestrowanych w 2017 r. udział Niemiec stanowił 31% wszystkich osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy w UE-28. Na następnym miejscu były Włochy (127 tys., tj. 20 %), Francja (91 tys., tj. 14 %), Grecja (57 tys., tj. 9 %), Zjednoczone Królestwo (33 tys., tj. 5 %) i Hiszpania (30 tys., tj. 5%).
Liczba osób (z państw trzecich) ubiegających się o azyl w państwach członkowskich UE i EFTA w latach 2016 i 2017 (tys. osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy)
Spośród państw członkowskich, w których zarejestrowano w 2017 r. ponad 5 tys. ubiegających się o azyl po raz pierwszy, liczba ubiegających się w ujęciu względnym, w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła najbardziej w Hiszpanii (+96 %, tj. o 15 tys. więcej ubiegających się o azyl po raz pierwszy w 2017 r. niż w 2016 r.), Francji (+19 %, tj. o 14 tys. więcej), Grecji (+14 %, tj. o 7 tys. więcej) i we Włoszech (+4 %, tj. o 5 tys. więcej). Największy spadek odnotowano natomiast w Niemczech (-73 %, tj. o 520 tys. mniej ubiegających się o azyl po raz pierwszy w 2017 r. niż w 2016 r.), w Austrii (-44 %, tj. o 18 tys. mniej), Niderlandach (-17 %, tj. o 3 tys. mniej) i Zjednoczonym Królestwie (-15 %, tj. o 6 tys. mniej) (zob. wykres 3).
Wiek i płeć osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy
W 2017 r. ponad cztery piąte (82 %) osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl w UE-28 było w wieku poniżej 35 lat (zob. wykres 4); osoby w wieku 18–34 lat stanowiły nieco ponad połowę (51 %) całkowitej liczby ubiegających się, a prawie jedna trzecia (31 %) całkowitej liczby osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl to małoletni w wieku poniżej 18 lat.
Rozkład wiekowy osób (z państw trzecich) po raz pierwszy ubiegających się o azyl w państwach członkowskich UE i EFTA w 2017 r.
(%)
Taki rozkład wiekowy osób ubiegających się o azyl był powszechny w prawie wszystkich państwach członkowskich UE, przy czym największy udział osób ubiegających się o azyl stanowiły osoby w wieku 18–34 lat. Było jednak kilka wyjątków: Austria, Węgry, Polska i Niemcy zgłosiły wyższy odsetek osób ubiegających się o azyl w wieku poniżej 18 lat (powyżej 45 %).
Odsetek mężczyzn (z państw trzecich) po raz pierwszy ubiegających się o azyl w państwach członkowskich UE-28, w podziale na grupy wiekowe, w 2017 r.
(%)
Rozkład osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl według płci wskazuje, że o azyl ubiegało się więcej mężczyzn niż kobiet. W najmłodszej grupie wiekowej (0–13 lat) mężczyźni stanowili 52 % wszystkich ubiegających się w 2017 r. Większe różnice pod względem płci wśród osób ubiegających się o azyl były w grupach wiekowych 14–17 lat bądź 18–34 lata, w przypadku których około trzy czwarte osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl to mężczyźni; w grupie wiekowej 35–64 lata odsetek ten spadł do nieco ponad trzech piątych. W całej UE-28 w 2017 r. więcej kobiet niż mężczyzn ubiegających się o azyl było wśród osób w wieku 65 lat i więcej, chociaż grupa ta była stosunkowo niewielka i stanowiła zaledwie 0,6 % całkowitej liczby osób po raz pierwszy ubiegających się o azyl.
