Polska gospodarka, podobnie jak większość gospodarek na świecie, jest zdominowana przez mikroprzedsiębiorstwa. Ich udział w strukturze wszystkich przedsiębiorstw wynosi aż 96%.
Mikroprzedsiebiorstwo to przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników, którego roczny obrót oraz/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro.
Większość (87,6%) wszystkich przedsiębiorców z sektora MSP to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej stanowią 12,4% małych i średnich przedsiębiorstw
Liczba przedsiębiorstw i ich struktura
Analiza danych pokazuje, że na przestrzeni ostatnich lat liczba przedsiębiorstw systematycznie rośnie. W 2017 r. w Polsce działało 2,08 mln przedsiębiorstw niefinansowych, określanych, jako aktywne5 , podczas gdy w 2008 r. było ich 1,86 mln (co oznacza wzrost o 11,5%). Szczególnie dynamiczny wzrost liczby firm odnotowano w 2016 r. – o 5,2%6 r/r. W 2017 r., w porównaniu do poprzedniego roku, liczba przedsiębiorstw wzrosła o 3,2%.
Liczba przedsiębiorstw aktywnych w Polsce w latach 2008-2017 (w tys.)
Sektor MSP (mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) stanowi przeważającą większość przedsiębiorstw w Polsce – 99,8%. Wśród nich najliczniejszą grupą (96,5%; 2,0 mln) są mikroprzedsiębiorstwa. Udział firm małych w strukturze polskich przedsiębiorstw wynosi 2,6% (53,8 tys.), średnich – 0,7% (15,3 tys.), zaś dużych – tylko 0,2% (3,6 tys.)7 (wykres 1.2).
Struktura przedsiębiorstw aktywnych w Polsce ze względu na wielkość firmy (w %)
Struktura MSP w Polsce według podstawowego obszaru działalności
Analiza struktury branżowej mikro, małych i średnich przedsiębiorstw pokazuje, że najliczniejszą grupę stanowią firmy z sektora Usług (52,3%). Co czwarta firma działa w Handlu (24,0%), a co ósma – w Budownictwie (13,6%). Co dziesiąte przedsiębiorstwo z sektora MSP (10,1%) działa w Przemyśle.
Powstawanie i likwidowanie przedsiębiorstw
Według danych z rejestru REGON12 w 2018 roku zarejestrowano 393 tys. nowych przedsiębiorstw, wykreślono natomiast 332 tys. firm. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba nowo powstałych przedsiębiorstw wzrosła o 8,7%, natomiast zlikwidowanych – o 15,6%. Liczba firm zarejestrowanych w 2017 r. była o blisko 24% wyższa niż w 2008 r.
Liczba przedsiębiorstw nowo powstałych i zlikwidowanych w Polsce w latach 2008-2018 (w tys.)
Działy charakteryzujące się największą liczbą wykreślonych z rejestru podmiotów (Handel 94,0 tys. – 28,3%; Budownictwo 47,9 tys. – 14,5%; Przetwórstwo przemysłowe 35,3 tys. – 10,6%; Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 27,8 tys. – 8,4%,)
Przeżywalność przedsiębiorstw
Pierwszy rok działalności przeżywają w Polsce dwie na trzy firmy.
Przedsiębiorstwa powstałe w latach 2013-2017 i nadal aktywne w roku 2018 – wskaźnik przeżycia 2018/2017 r. (w %)
Gdy pod uwagę weźmiemy formę prawną przedsiębiorstwa, wyższa przeżywalność pierwszego roku charakteryzuje osoby fizyczne niż prawne (odpowiednio – 71,1% vs 47,8%). Nieco większą szansę na przetrwanie pierwszego roku mają przedsiębiorstwa zatrudniające pracowników najemnych – 91,1% (w porównaniu z 62,4% podmiotów bez pracowników najemnych).
Liczba pracujących w przedsiębiorstwach w Polsce
Liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw w latach 2008-2017
Według stanu na 31 grudnia 2017 r. w sektorze przedsiębiorstw pracowało blisko 9,9 mln osób.
Wynagrodzenia w przedsiębiorstwach
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (w zł) na jednego zatrudnionego wg sekcji PKD w latach 2016-2017 r.
W 2017 r. we wszystkich klasach wielkości przedsiębiorstw widoczny był wzrost miesięcznego wynagrodzenia brutto na jednego zatrudnionego25 . Ogółem miesięczne wynagrodzenie brutto na jednego zatrudnionego w sektorze przedsiębiorstw wynosiło 4454 zł.
Kondycja polskich firm
Przyczyny groźby utraty płynności finansowej.
„Czym spowodowana była groźba utraty płynności finansowej przez Państwa firmę?” – odpowiedzi tylko wśród przedsiębiorców, którym groziła utrata płynności finansowej.
Podsumowując, rok 2019 przyniósł mniejszy optymizm w postrzeganiu przez badanych przedsiębiorców obecnej i przyszłej koniunktury – zarówno w reprezentowanych przez nich branżach, jak i ogólnie w gospodarce. Niestety, łącznie ze spadkiem optymizmu co do koniunktury ponownie pogorszeniu uległy wskaźniki dotyczące kosztów zatrudnienia, dostępności wykwalifikowanych pracowników, wzrostu cen operacyjnych oraz terminowości regulowania płatności przez kontrahentów.
Pod niektórymi względami (kwestie pracownicze oraz terminowość płatności), rok 2019 jest powrotem do trendów obserwowanych nieprzerwanie od 2015 roku z wyłączeniem wyjątkowo optymistycznego roku 2018. W przypadku jednak cen operacyjnych trend ten jest nieprzerwanie rosnący. Zdaniem badanych reprezentujących połowę badanych firm na rynku występuje bardzo silna konkurencja, niepokojący jest również wzrost wskaźnika dotyczącego nieuczciwej konkurencji, z którym to zjawiskiem zetknął się co trzeci badany. W 2019 r. 1/3 badanych firm groziła utrata płynności finansowej. Był to najwyższy wskaźnik od 2015 roku.
