• O Portalu
  • Polityka Cookies
  • Polityka prywatności
  • Kontakt z redakcją
sobota, 25 marca, 2023
  • Zaloguj
Portal Statystyczny
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
  • Ludność
    • Polityka
    • Edukacja
    • Nauka
    • Kultura
  • Gospodarka
    • Przemysł
    • Energia
    • Budownictwo
    • Handel
    • Rolnictwo
    • Obronność
    • Transport
  • Warunki życia
  • Zdrowie
  • Technologie
  • Środowisko
  • Słownik pojęć
  • Wielkości i wskaźniki
  • Ludność
    • Polityka
    • Edukacja
    • Nauka
    • Kultura
  • Gospodarka
    • Przemysł
    • Energia
    • Budownictwo
    • Handel
    • Rolnictwo
    • Obronność
    • Transport
  • Warunki życia
  • Zdrowie
  • Technologie
  • Środowisko
  • Słownik pojęć
  • Wielkości i wskaźniki
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
Portal Statystyczny
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
Home Gospodarka

Samozatrudnienie to coraz bardziej powszechna forma zatrudniania pracowników w Polsce

17 maja 2021
Gospodarka, Warunki życia
Poleć na FacebookuUdostępnij na Twitterze

W 2020 r. wzrosła liczba osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Jednocześnie wyraźnie spadła liczba osób pracujących na podstawie umowy o pracę i nieznacznie spadła liczba osób pracujących na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Na wykresie porównano zmiany w poziomie zatrudnienia z roku na rok dla poszczególnych kwartałów 2020 r. – takie ujęcie pozwala wyeliminować wahania cykliczne, które pojawią się zwłaszcza w kontekście umów cywilnoprawnych.

Liczba ubezpieczonych (w tys.) w zależności od formy zatrudnienia – zmiana r/r

Źródło: opracowanie PIE na podstawie danych ZUS

Efekt pandemii – spadła liczba osób zatrudnionych na umowę o pracę

W I kw. 2020 r. zatrudnienie rok do roku w każdej z tych trzech form rosło. Na skutek kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 w II kw. wyraźnie spadła liczba osób zatrudnionych na umowę o pracę. Spadek ten pogłębiał się w kolejnych kwartałach. Od II do IV kw. 2020 r. spadała także liczba osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych. Tymczasem liczba osób samozatrudnionych rosła także po wybuchu pandemii. W IV kw. 2019 r. ok. 1 mln 595 tys. osób prowadziło własną działalność gospodarczą, w IV kw. 2020 r. było to już ok. 1 mln 630 tys. osób. Oznacza to, że liczba samozatrudnionych wzrosła w 2020 r. o ok. 35 tys.

Fikcyjne samozatrudnienie

Wzrost liczby osób samozatrudnionych podczas kryzysu może wynikać z przechodzenia na fikcyjne samozatrudnienie osób zatrudnionych na podstawę umowy o pracę. Warunki kryzysu nie sprzyjają zakładaniu nowych działalności gospodarczych, a wręcz przeciwnie, mogą powodować upadanie przedsiębiorstw. Zatem uzasadnieniem rosnącej liczby samozatrudnionych może być „wypychanie” pracowników do fikcyjnego samozatrudnienia. Fikcyjność samozatrudnienia oznacza w tym wypadku, że dana osoba ma oficjalnie założoną działalność gospodarczą, ale faktycznie wykonuje obowiązki charakterystyczne dla umowy o pracę. Kryzys gospodarczy może pogłębiać przechodzenie z zatrudnienia na podstawie umowy o pracę do niżej opodatkowanych form. Po poprzednim kryzysie – od 2009 r. – nastąpił wzrost liczby osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (czyli głównie umów zleceń i o dzieło). Obecny wzrost liczby samozatrudnionych może być analogicznym zjawiskiem, w którym samozatrudnienie jest bardziej korzystną formą niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.

Niższe podatki i składki dla samozatrudnionych

Główną motywacją do fikcyjnego samozatrudnienia są niższe podatki i składki niż w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę. Do niedawna samozatrudnienie było szczególnie opłacalne przy wyższych dochodach. Zmiany z ostatnich lat sprawiają, że samozatrudnienie oznacza niższe efektywne opodatkowanie także przy niższych dochodach. Od maja 2018 r. obowiązuje ulga na start czyli możliwość niepłacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. Po wykorzystaniu ulgi na start, przedsiębiorcy mają możliwość korzystania przez 2 lata z preferencyjnych składek – najniższa podstawa, od której mogą obliczać składki, to 30 proc. minimalnego wynagrodzenia (w porównaniu z podstawą równą co najmniej 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia przy standardowych składkach). Kolejną opcją jest mały ZUS+, który przy stosunkowo niskich dochodach także pozwala opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne.

Efekt fikcyjnego samozatrudnienia

Zjawisko zastępowania umów o pracę samozatrudnieniem znacznie pogarsza bezpieczeństwo socjalne pracowników. Widzimy trzy główne czynniki, które mają na to wpływ. Po pierwsze, niższe składki na ubezpieczenia społeczne wiążą się z niższymi świadczeniami. Dotyczy to zarówno sytuacji korzystania z wypłat z ubezpieczenia chorobowego (między innymi zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego), jak i wysokości przyszłej emerytury. Konieczność pójścia na zwolnienie chorobowe wiąże się zatem z dużo większą stratą dochodu dla osoby samozatrudnionej niż dla pracownika zatrudnionego na umowę o pracę. Po drugie, osobom samozatrudnionym nie przysługują należne pracownikom przywileje, w tym przede wszystkim korzystanie z urlopu wypoczynkowego. Po trzecie, samozatrudnieni nie są chronieni prawem pracy – oznacza to między innymi brak okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz brak ochrony przed zwolnieniem.

Fikcyjne samozatrudnienie staje się więc kolejną – po umowach cywilnoprawnych – formą, która jest coraz częściej wybierana ze względu na niższe oskładkowanie, ale de factonoznacza zatrudnienie na mniej korzystnych warunkach. W dobie kryzysu zwykle spada jakość zatrudnienia, jednak warto wyciągnąć wnioski z przeszłości i już dziś szukać rozwiązań legislacyjnych, które ograniczą nadużywanie samozatrudnienia i zahamują pogłębianiensię tego zjawiska w kolejnych latach.

Tagi: pracasamozatrudnieniezarobki
Poprzedni artykuł

Zarobki w Polsce – przeciętnie brutto to niecałe 5200 zł

Kolejny artykuł

Czy rząd zamierza sprywatyzować lasy w Polsce? Poselski projekt PiS miał to umożliwić [AKTUALIZACJA]

Podobne artykuły

Najważniejsze zasady dotyczące czasu pracy kierowców
Gospodarka

Najważniejsze zasady dotyczące czasu pracy kierowców

przez redakcja
24 marca 2023
Brama ogrodzeniowa – przesuwna czy rozwierana?
Warunki życia

Brama ogrodzeniowa – przesuwna czy rozwierana?

przez redakcja
24 marca 2023
Co to jest koszyk inflacyjny. Jak GUS liczy inflację – zmiany w 2023 roku
Gospodarka

Co to jest koszyk inflacyjny. Jak GUS liczy inflację – zmiany w 2023 roku

przez redakcja
22 marca 2023
Kolejny artykuł
Czy rząd zamierza sprywatyzować lasy w Polsce? Poselski projekt PiS miał to umożliwić [AKTUALIZACJA]

Czy rząd zamierza sprywatyzować lasy w Polsce? Poselski projekt PiS miał to umożliwić [AKTUALIZACJA]

Darmowy kreator wirtualnych spacerów Darmowy kreator wirtualnych spacerów Darmowy kreator wirtualnych spacerów

NAJNOWSZE W SERWISIE

Najważniejsze zasady dotyczące czasu pracy kierowców
Gospodarka

Najważniejsze zasady dotyczące czasu pracy kierowców

przez redakcja
24 marca 2023
0

W zawodzie kierowcy samochodu ciężarowego - i nie tylko! - ogromnie istotny jest czas pracy. Nie może on być na tyle...

Czytaj więcej
Kiedy plastyka brzucha jest dobrym wyborem?

Kiedy plastyka brzucha jest dobrym wyborem?

24 marca 2023
Kościół katolicki – ilu Polaków bierze udział niedzielnych w mszach?

Kościół katolicki – ilu Polaków bierze udział niedzielnych w mszach?

24 marca 2023
Brama ogrodzeniowa – przesuwna czy rozwierana?

Brama ogrodzeniowa – przesuwna czy rozwierana?

24 marca 2023
Co to jest koszyk inflacyjny. Jak GUS liczy inflację – zmiany w 2023 roku

Co to jest koszyk inflacyjny. Jak GUS liczy inflację – zmiany w 2023 roku

22 marca 2023

POLECAMY RÓWNIEŻ

Polska przed 1939 r. i po 1945 r. – porównanie najważniejszych wskaźników

Polska przed 1939 r. i po 1945 r. – porównanie najważniejszych wskaźników

10 lutego 2023
Spożycie alkoholu w Europie

Spożycie alkoholu w Europie

20 listopada 2022
Podziały administracyjne Polski 1946 – 1998 – mapy

Czy czeka nas powrót do 49 województw? Jak kształtował się podział administracyjny Polski.

20 lipca 2020
Liczba osób LGBT w Europie i w Polsce

Liczba osób LGBT w Europie i w Polsce

29 września 2020
Tragiczne statystyki. Coraz więcej dzieci odbiera sobie życie w Polsce

Tragiczne statystyki. Coraz więcej dzieci odbiera sobie życie w Polsce

8 lutego 2022
  • O Portalu
  • Polityka Cookies
  • Polityka prywatności
  • Kontakt z redakcją

InfoImagine. Copyright © 2021. Wszelkie prawa zastrzeżone

Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
  • Ludność
    • Polityka
    • Edukacja
    • Nauka
    • Kultura
  • Gospodarka
    • Przemysł
    • Energia
    • Budownictwo
    • Handel
    • Rolnictwo
    • Obronność
    • Transport
  • Warunki życia
  • Zdrowie
  • Technologie
  • Środowisko
  • Słownik pojęć
  • Wielkości i wskaźniki

InfoImagine. Copyright © 2021. Wszelkie prawa zastrzeżone

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies. Dowiedz się więcej