Choroba alkoholowa jest jedną z najpowszechniejszych chorób cywilizacyjnych, mimo tego jego definicja okazuje się nie być taka oczywista jak mogłoby się wydawać.
Większość społeczeństwa pojmuję tę chorobę tak, że polega ona jedynie na nadmiernym spożywaniu alkoholu, jednak tak naprawdę dotyczy schematu, w którym myśl o wypiciu trunku zajmuje każdą sferę życia i nie pozwala normalnie funkcjonować. Mimo wielu prób walki z szerzącym się alkoholizmem liczba chorych z każdym rokiem wzrasta, a z nieodwracalnymi chorobami spowodowanymi nadużywaniem alkoholu boryka się już ponad 7% mężczyzn i ponad 2% kobiet.
Według danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) Polacy, którzy spożywają alkohol 5 dni w tygodniu lub częściej wynosi około 820 tysięcy. W odpowiedzi na tę tendencję powstał Esperal, czyli wszywka alkoholowa stworzona przez firmę farmaceutyczną Polfa Warszawa S.A.. W zamyśle ma on wspomóc alkoholika w utrzymaniu abstynencji. Od 2018 roku widnieje na rynku pod nazwą „Disulfiram WFZ”, a termin „Esperal” stał się powszechnie uznawany za synonim terminu wszywka alkoholowa Łódź.
Jak działa Esperal i czym jest disulfiram?
Wszywka alkoholowa Esperal jest produktem farmaceutycznym, którego substancją farmakologicznie czynną jest disulfiram. Stosuje się go w leczeniu alkoholizmu jako bodziec warunkowy podczas przebiegu terapii awersyjnej.
Disulfiram jest inhibitorem dehydrogenazy aldehydowej (ADH), co oznacza, że blokuje przemianę etanolu i hamuje ADH. Zatem w momencie przypadku spożycia alkoholu dochodzi do znacznego wzrostu stężenia aldehydu octowego, który wywołuje następujące dolegliwości:
- Zawroty i bóle głowy,
- Nudności i wymioty,
- Pocenie się,
- Tachykardia, czyli kołatanie serca,
- Mocne duszności,
- Lęk.
Celem wszywki alkoholowej Esperal nie jest zatem tłumienie chęci spożycia substancji psychoaktywnej, czy objawów głodu alkoholowego, a ma wywołać awersję względem trunku.
Rola wszywki alkoholowej, czyli o terapii awersyjnej i psychoterapii podczas leczenia choroby alkoholowej.
Głównym podłożem choroby alkoholowej jest płaszczyzna psychologiczna. Nałóg może więc wynikać z nieprzepracowanych traum, doznania przemocy lub porażki – u każdego jest to kwestią indywidualną, więc sposób leczenia pacjenta też musi być zindywidualizowany. Dlatego kluczową w walce z alkoholizmem jest terapia psychologiczna. W zależności od konkretnych potrzeb chorego wdraża się różne rodzaje terapii na przykład indywidualna, grupowa czy rodzinna lub podstawowa, pogłębiona, nawrotowa i dialog motywacyjny. Pozwalają one na lepsze zrozumienie przyczyn rozwinięcia się nałogu, by móc skutecznie się z nim uporać. Obejmuje to jednak jedynie obszar umysłu, a choroba alkoholowa wywiera swój wpływ również na płaszczyźnie somatycznej. Organizm tak samo jak umysł uzależnia się od alkoholu i w wypadku odstawienia trunku wywołuje symptomy głodu alkoholowego.
W takim razie jak odbierać działanie terapii awersyjnej w kontekście leczenia alkoholizmu? Terapia awersyjna, jak sama nazwa wskazuje, ma wywołać awersję, uprzedzenie do wykonywania jakiegoś zachowania lub przyjmowania substancji poprzez wprowadzenie odpychającego bodźca warunkowego. Analogicznie Esperal ma być więc tym bodźcem wywołującym nieprzyjemne dolegliwości podczas picia alkoholu w taki sposób, by pacjent przy następnym napadzie głodu alkoholowego skojarzył substancję z objawami zatrucia alkoholowego i zrezygnował ze schematu nałogu. Mimo, że zabieg implantacji wszywki alkoholowej wydaje się być kontrowersyjną koncepcją, to wykazuje się wysoką skutecznością i terapeuci często polecają go pacjentom.
Ze względu na te czynniki Esperal okazuje się być bardzo skuteczny w kwestii walki z nałogiem alkoholowym. Należy pamiętać jednak, że element terapii awersyjnej ma na celu jedynie wspomóc w wychodzeniu z nałogu i nie powinien być podstawą leczenia. Wywołanie awersji przez okres noszenia przez pacjenta wszywki alkoholowej ma bowiem ułatwiać i usprawniać terapię poprzez długie utrzymanie abstynencji. Z drugiej strony psychoterapia ma pomóc w jej utrzymaniu po okresie działania leku, by pacjent nie powrócił do starego schematu choroby. Oba te typy terapii wzajemnie uzupełniają się więc w kwestii leczenie choroby alkoholowej.
Możliwe przeciwwskazania do stosowania wszywki alkoholowej Esperal
Disulfiram sam w sobie jest neutralny dla organizmu, a przy tym bezpieczny. Dlatego przeciwwskazań do stosowania go jest niewiele i w głównej mierze dotyczą one nasilonych objawów zatrucia alkoholowego, a nie samej substancji czynnej. Nie powinno się stosować wszywki alkoholowej Esperal przy:
- niewydolności serca,
- nadciśnieniu tętniczym,
- uczuleniu na którykolwiek składnik leku,
- zaburzeniach psychicznych i próbach samobójczych,
- marskości wątroby.
Zagrożenie polega na tym, że wysoka intensywność objawów wywoływanych przez połączenie disulfiramu z alkoholem może pogłębiać stadium zaawansowania niektórych chorób współistniejących, co może wprowadzić stan zagrożenia życia. Dlatego też terapia wszywką alkoholową Esperal musi zostać przeprowadzona po dokładnym wywiadzie lekarskim i za zgodą pacjenta, psychoterapeuty oraz lekarza specjalisty.
Ewentualne skutki uboczne po implantacji wszywki alkoholowej
Wszywka alkoholowa Esperal to niezwykle bezpieczny lek, a skutki uboczne związane z jego przyjmowaniem występują bardzo rzadko, jednak jak w przypadku każdej substancji – występują. Zazwyczaj mogą pojawić się w pierwszych dniach od dokonania implantacji, a po ich zauważeniu należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W zależności od podłoża problemu zdecyduje on czy należy usunąć wszywkę.
- senność,
- wymioty,
- uczucie metalicznego smaku w ustach,
- stany depresyjne,
- lęk,
- reakcje skórne.
Dlatego ważne by po implantacji leku dbać o jego odpowiednią higienę i unikać schylania się, kucania oraz intensywnego wysiłku. Z racji tego, że wszywka alkoholowa jest implantem organizm może również ją odrzucić i uznać za ciało obce. Towarzyszy temu opuchlizna, zaczerwienienie i sączenie się płynu z rany.
