Rząd Prawa i Sprawiedliwości powraca do tematu podzielenia województwa mazowieckiego, zapowiadając utworzenie województwa stołecznego-warszawskiego, obejmującego Warszawę i jej okolice. Pomysł ten ponownie argumentuje się tym, że obecność Warszawy w województwie mazowieckim zakłamuje dane ekonomiczne dla całego województwa, w szczególności zwracano uwagę na problemem zawyżania dochodu na mieszkańca przez stolicę. Ostatnio media poinformowały, iż prace nad utworzeniem województwa warszawskiego zintensyfikowano, a projekt ustawy w tej sprawie jest prawie gotowy.
Województwo stołeczne-warszawskie
Dzięki reformie Warszawa mogłaby zostać miastem na prawach województwa (osobnym województwem, miastem wydzielonym), tak jak to ma miejsce w innych krajach Unii Europejskiej (np. Berlinie, który jest miastem na prawach landu).
Regiony NUTS2*
Siła polskich województw (wg podziału NUTS2 i NUTS3)
W Polsce wysokie udziały w generowaniu PKB niezmiennie utrzymywały regiony: warszawski stołeczny, śląski, wielkopolski, dolnośląski i małopolski. Jednostki prowadzące działalność w tych regionach wytwarzały łącznie w kolejnych latach omawianego okresu ponad 1/2 krajowej wartości PKB. Czołówkę tej grupy stanowiły 2 regiony: warszawski stołeczny i śląski, wytwarzające razem około 30% krajowej wartości PKB.
Udział regionów w tworzeniu produktu krajowego brutto
W grupie regionów z niskimi udziałami w tworzeniu PKB (mniej niż 3% każdy) w omawianym okresie niezmiennie pozostawały regiony: opolski, lubuski, podlaski, świętokrzyski i warmińsko-mazurski. Ich łączny udział w generowaniu PKB wynosił około 11%.
Wartość PKB według regionów
Poziom PKB na 1 mieszkańca w regionach
Najwyższy poziom PKB na 1 mieszkańca uzyskany w regionie warszawskim stołecznym przewyższał ponad 3-krotnie wartość PKB na 1 mieszkańca regionu lubelskiego, w którym to odnotowano najniższy jego poziom.
Wartość PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca kształtowała się na poziomie od 35,6 tys. zł w regionie lubelskim (68,9 proc. przeciętnej dla kraju) do 113,3 tys. zł w regionie warszawskim stołecznym (218,9 średniej krajowej).
Jak wypadamy na tle UE?
Trzy regiony – lubelski, podkarpacki i warmińsko-mazurski – znalazły się w grupie regionów o niskim poziomie PKB na 1 mieszkańca w Unii Europejskiej (poniżej 50% średniej UE). Wartość PKB na 1 mieszkańca regionu warszawskiego stołecznego przekroczyła przeciętny poziom krajów UE osiągając 152% średniej UE.
*Klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS), ustanowiona w celu zbierania, opracowania i rozpowszechniania na obszarze Unii Europejskiej porównywalnych danych dla statystyk regionalnych, stanowi hierarchiczny zbiór jednostek powiązanych z podziałem terytorialnym kraju. Zgodnie z ostatnią rewizją NUTS obszar Polski podzielono na 3 poziomy: NUTS 1 — makroregiony (grupujące województwa), NUTS 2 — regiony (województwa lub ich części) i NUTS3 — podregiony (grupujące powiaty). Według stanu w dniu 31 grudnia 2019 r. było 7 makroregionów, 17 regionów i 73 podregiony.
