Najnowsze oficjalne dane Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) pokazują jednak, że prawie wszyscy Europejczycy nadal cierpią z powodu zanieczyszczenia powietrza, co prowadzi do około 400 000 przedwczesnych zgonów na całym kontynencie.
Ze sprawozdania EEA pt. „Jakość powietrza w Europie – 2020” wynika, że w 2018 r. sześć państw członkowskich przekroczyło unijną wartość dopuszczalną dla drobnego pyłu zawieszonego (PM2,5): Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Polska, Rumunia i Włochy. Tylko cztery państwa w Europie – Estonia, Finlandia, Irlandia i Islandia – odnotowały stężenia drobnego pyłu zawieszonego poniżej bardziej rygorystycznych wartości określonych w wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Stężenie PM10, w 2018 r. – norma średniodobowa (24-godzinna)
Skutki zdrowotne narażenia na zanieczyszczenie powietrza są zróżnicowane, od stanów zapalnych płuc po przedwczesne zgony. Światowa Organizacja Zdrowia ocenia rosnącą liczbę dowodów naukowych, które łączą zanieczyszczenie powietrza z różnymi skutkami zdrowotnymi, w celu zaproponowania nowych wytycznych.
Stężenie PM2.5, w 2018 r. – norma średnioroczna
Śmiertelność z powodu długotrwałego narażenia na zanieczyszczenie powietrza szacuje się za pomocą dwóch różnych mierników: „przedwczesne zgony” oraz „utracone lata życia”. Szacunki te stanowią miarę ogólnego wpływu zanieczyszczenia powietrza na daną populację i na przykład nie mogą być przypisane do konkretnych osób żyjących w określonym położeniu geograficznym.
Stężenie benzo(a)pirenu (BAP), w 2018 r.
Wpływ na zdrowie szacuje się oddzielnie dla trzech substancji zanieczyszczających (PM2,5, NO2 – dwutlenek azotu i O3 – ozon przypowierzchniowy). Liczby te nie mogą być sumowane w celu określenia całkowitego wpływu na zdrowie, ponieważ może to prowadzić do podwójnego liczenia osób narażonych na wysoki poziom więcej niż jednej substancji zanieczyszczającej.
Przedwczesne zgony związane z ekspozycją na PM2,5, NO2 i O3 w 41 krajach europejskich, w 2018 r
Według oceny EEA narażenie na drobny pył spowodowało około 417 000 przedwczesnych zgonów w 41 państwach europejskich w 2018 r. Około 379 000 z tych zgonów miało miejsce w UE-28, natomiast 54 000 i 19 000 przedwczesnych zgonów przypisano odpowiednio dwutlenkowi azotu (NO2) i ozonowi w warstwie przyziemnej (O3). (Te trzy liczby są odrębnymi szacunkami, a wartości nie powinny być sumowane, aby uniknąć podwójnego liczenia).
Są i dobre wiadomości
Dobra wiadomość jest taka, że jakość powietrza poprawia się dzięki wdrażanej polityce w zakresie środowiska i klimatu. Nie możemy jednak ignorować negatywnych aspektów zanieczyszczenia powietrza – liczba przedwczesnych zgonów w Europie z powodu zanieczyszczenia powietrza jest nadal o wiele za wysoka.
W Europejskim Zielonym Ładzie postawiliśmy sobie za cel ograniczenie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń do zera. Aby odnieść sukces i w pełni chronić zdrowie ludzi i środowisko, musimy jeszcze bardziej ograniczyć zanieczyszczenie powietrza i ściślej dostosować nasze normy jakości powietrza do zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia. Zostanie to uwzględnione w przyszłym planie działania” – powiedział komisarz Šinkevičius.
Zanieczyszczenie powietrza i COVID-19
W sprawozdaniu zauważono, że długotrwałe narażenie na zanieczyszczenia powietrza powoduje choroby układu krążenia i układu oddechowego, które to choroby uznano za czynniki ryzyka zgonu u pacjentów z COVID-19. Związek przyczynowy między zanieczyszczeniem powietrza a ostrością przebiegu zakażeń COVID-19 nie jest jednak jasny i potrzebne są dalsze badania epidemiologiczne.