• O Portalu
  • Polityka Cookies
  • Polityka prywatności
  • Kontakt z redakcją
poniedziałek, 27 marca, 2023
  • Zaloguj
Portal Statystyczny
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
  • Ludność
    • Polityka
    • Edukacja
    • Nauka
    • Kultura
  • Gospodarka
    • Przemysł
    • Energia
    • Budownictwo
    • Handel
    • Rolnictwo
    • Obronność
    • Transport
  • Warunki życia
  • Zdrowie
  • Technologie
  • Środowisko
  • Słownik pojęć
  • Wielkości i wskaźniki
  • Ludność
    • Polityka
    • Edukacja
    • Nauka
    • Kultura
  • Gospodarka
    • Przemysł
    • Energia
    • Budownictwo
    • Handel
    • Rolnictwo
    • Obronność
    • Transport
  • Warunki życia
  • Zdrowie
  • Technologie
  • Środowisko
  • Słownik pojęć
  • Wielkości i wskaźniki
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
Portal Statystyczny
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
Home Polityka

Polskie samorządy w statystyce

27 maja 2020
Polityka
Poleć na FacebookuUdostępnij na Twitterze

27 maja 1990 r., 30 lat temu odbyły się pierwsze w powojennej Polsce wolne wybory samorządowe. Były to wybory do rad gmin zarządzone przez premiera Tadeusza Mazowieckiego. Były to pierwsze wybory do samorządu terytorialnego w Polsce po jego przywróceniu (zniesiony został on w 1950).

Historia podziału terytorialnego Polski po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej obowiązywał w Polsce trójstopniowy podział administracyjny kraju, istniejący również w okresie międzywojennym.

W 1950 r. terytorium Polski podzielone było na: 17 województw i 2 miasta wydzielone (Warszawa, Łódź) oraz 330 powiatów, a na szczeblu podstawowym — 704 miasta i 2993 gminy.

1 stycznia 1955 r. zniesione zostały gminy, a na ich miejsce utworzono 8790 gromad.

W latach 1956—1972 stopniowo zmniejszano liczbę gromad, a jednocześnie tworzono nowe powiaty. W rezultacie w końcu 1972 r. było w Polsce 390 powiatów (w tym 75 miast mających status prawny powiatów) i 4315 gromad.

1 stycznia 1973 r. w miejsce zniesionych gromad utworzono 2365 gmin.

1 czerwca 1975 r. zniesiono powiaty, a w miejsce 17 województw i 5 miast wydzielonych (Warszawa, Kraków, Łódź, Poznań, Wrocław) utworzono 49 województw. Na szczeblu podstawowym jednostkami podziału administracyjnego były gminy i miasta oraz dzielnice w większych miastach.

Od 27 maja 1990 r. termin „gmina” stosuje się do każdej jednostki stopnia podstawowego obejmującej zarówno miasto (gmina miejska) lub teren wiejski (gmina wiejska), jak i miasto wraz z otaczającym je obszarem wiejskim (gmina miejsko-wiejska).

1 stycznia 1999 r. wprowadzono nowy zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa, którego jednostkami są gminy, powiaty i województwa. Utworzono 308 powiatów i 65 miast na prawach powiatu oraz 16 województw. Bez zmian pozostał podział na gminy, których było 2489.

31 grudnia 2018 r. było: 16 województw, 314 powiatów, 66 miast na prawach powiatu oraz 2478 gmin: 302 miejskie (w tym 66 gmin mających również status miasta na prawach powiatu), 1548 wiejskich i 628 miejsko-wiejskich.

Jednostki terytorialne w Polsce w dniu 1 stycznia 2018 r.

Źródło: GUS

Trójstopniowy podział administracyjny (terytorialny) Polski został wprowadzony z dniem 1 stycznia 1999 roku

Zgodnie z nim terytorium Polski podzielone zostało na województwa, następnie na powiaty (w tym gminy mające status miast na prawach powiatu) oraz gminy. Podział ten zastąpił obowiązujący od 1975 roku dwustopniowy podział administracyjny na województwa i gminy.

Wprowadzony w 1999 roku podział obejmował:

  • 16 województw,
  • 308 powiatów i 65 miast na prawach powiatu,
  • 2489 gmin (w tym 11 gmin m.st. Warszawy).

Podział ten, od chwili jego wprowadzenia, ulega niewielkim modyfikacjom. W 2002 roku utworzono 7 powiatów i jedną gminę, jeden powiat przekształcono w miasto na prawach powiatu oraz zlikwidowano 12 gmin, w 2003 roku zlikwidowano jedno miasto na prawach powiatu (przywrócone następnie w 2013 roku), w 2010 roku utworzono jedną gminę, w 2015 oraz 2019 roku zlikwidowano po jednej gminie. Dodatkowo co roku następują niewielkie korekty granic województw, powiatów i gmin. Według stanu na 1 stycznia 2019 r. podział administracyjny Polski obejmował:

  • 16 województw,
  • 314 powiatów i 66 miast na prawach powiatu,
  • 2477 gmin (w tym 302 gminy miejskie, 638 gmin miejsko-wiejskich i 1537 gmin wiejskich).

Informacje o liczebności poszczególnych jednostek administracyjnych w poszczególnych latach można uzyskać na stronie Rejestru TERYT.

Województwa i powiaty

Podział administracyjny Polski na województwa i powiaty w dniu 1 stycznia 2019 r.

Źródło: GUS

Największe pod względem powierzchni (35558 km2) i liczby ludności (5403,4 tys.) jest woj. mazowieckie. Najmniejsze pod względem powierzchni (9412 km2) i liczby ludności (986,5 tys.) jest woj. opolskie.

Największy pod względem powierzchni jest pow. białostocki (2975 km2) w woj. podlaskim, a najmniejszy — pow. bieruńsko-lędziński (158 km2) w woj. śląskim. Największy pod względem liczby ludności jest pow. poznański (390,3 tys.) w woj. wielkopolskim, a najmniejszy — pow. sejneński (20,1 tys.) w woj. podlaskim.

Gminy w Polsce

Wyróżniane są trzy rodzaje gmin:

  • gminy miejskie, których granice pokrywają się z granicą miasta tworzącego gminę (gminy miejskie mogą być także miastami na prawach powiatu);
  • gminy miejsko-wiejskie, w których skład wchodzą zarówno miasta w granicach administracyjnych, jak i obszary poza granicami miast;
  • gminy wiejskie, które na swoim obszarze nie posiadają miast.

Rodzaje gmin w Polsce według TERYT w dniu 1 stycznia 2018 r.

Źródło: GUS

Największą obszarowo gminą jest Pisz (634 km2) w pow. piskim, a najmniejszą — gmina miejska Górowo Iławeckie (3 km2) w pow. bartoszyckim, obie położone w woj. warmińsko-mazurskim. Największą pod względem liczby ludności gminą jest m.st. Warszawa (1778,0 tys.), będące także
miastem na prawach powiatu, w woj. mazowieckim, a najmniejszą — gmina Krynica Morska (1,3 tys.) w pow. nowodworskim, w woj. pomorskim.

Siła polskich regionów

Udziały poszczególnych regionów Polski w generowaniu PKB w 2017 roku były znacznie zróżnicowane – od 2,1 proc. w regionie opolskim do 17,2 proc. w regionie warszawskim stołecznym.

Produkt Krajowy Brutto w 2017 r.

Wartość PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2017 roku kształtowała się na poziomie od 35,6 tys. zł w regionie lubelskim (68,9 proc. przeciętnej dla kraju) do 113,3 tys. zł w regionie warszawskim stołecznym (218,9 średniej krajowej).

Najwyższy poziom PKB na 1 mieszkańca uzyskany w 2017 roku w regionie warszawskim stołecznym przewyższał ponad 3-krotnie wartość PKB na 1 mieszkańca regionu lubelskiego, w którym to odnotowano najniższy jego poziom.

Tagi: administracjapolitykasamorządy
Poprzedni artykuł

Pandemia koronawirusa w Europie – najnowsze statystyki dla Europy

Kolejny artykuł

Tykające bomby na dnie Morza Bałtyckiego – kiedy wybuchną?

Podobne artykuły

Amerykańscy żołnierze w Europie
Polityka

Amerykańscy żołnierze w Europie

przez redakcja
7 lutego 2022
Stan wojenny w Polsce (1981-1983) – statystyka ofiar i represji
Polityka

Stan wojenny w Polsce (1981-1983) – statystyka ofiar i represji

przez redakcja
11 grudnia 2021
Terytorium i granice Polski – mapy i dane statystyczne
Gospodarka

Granice Polski

przez redakcja
16 listopada 2021
Kolejny artykuł
Tykające bomby na dnie Morza Bałtyckiego – kiedy wybuchną?

Tykające bomby na dnie Morza Bałtyckiego - kiedy wybuchną?

Darmowy kreator wirtualnych spacerów Darmowy kreator wirtualnych spacerów Darmowy kreator wirtualnych spacerów

NAJNOWSZE W SERWISIE

Najważniejsze zasady dotyczące czasu pracy kierowców
Gospodarka

Najważniejsze zasady dotyczące czasu pracy kierowców

przez redakcja
24 marca 2023
0

W zawodzie kierowcy samochodu ciężarowego - i nie tylko! - ogromnie istotny jest czas pracy. Nie może on być na tyle...

Czytaj więcej
Kiedy plastyka brzucha jest dobrym wyborem?

Kiedy plastyka brzucha jest dobrym wyborem?

24 marca 2023
Kościół katolicki – ilu Polaków bierze udział niedzielnych w mszach?

Kościół katolicki – ilu Polaków bierze udział niedzielnych w mszach?

24 marca 2023
Brama ogrodzeniowa – przesuwna czy rozwierana?

Brama ogrodzeniowa – przesuwna czy rozwierana?

24 marca 2023
Co to jest koszyk inflacyjny. Jak GUS liczy inflację – zmiany w 2023 roku

Co to jest koszyk inflacyjny. Jak GUS liczy inflację – zmiany w 2023 roku

22 marca 2023

POLECAMY RÓWNIEŻ

Polska przed 1939 r. i po 1945 r. – porównanie najważniejszych wskaźników

Polska przed 1939 r. i po 1945 r. – porównanie najważniejszych wskaźników

10 lutego 2023
Spożycie alkoholu w Europie

Spożycie alkoholu w Europie

20 listopada 2022
Podziały administracyjne Polski 1946 – 1998 – mapy

Czy czeka nas powrót do 49 województw? Jak kształtował się podział administracyjny Polski.

20 lipca 2020
Liczba osób LGBT w Europie i w Polsce

Liczba osób LGBT w Europie i w Polsce

29 września 2020
Tragiczne statystyki. Coraz więcej dzieci odbiera sobie życie w Polsce

Tragiczne statystyki. Coraz więcej dzieci odbiera sobie życie w Polsce

8 lutego 2022
  • O Portalu
  • Polityka Cookies
  • Polityka prywatności
  • Kontakt z redakcją

InfoImagine. Copyright © 2021. Wszelkie prawa zastrzeżone

Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
  • Ludność
    • Polityka
    • Edukacja
    • Nauka
    • Kultura
  • Gospodarka
    • Przemysł
    • Energia
    • Budownictwo
    • Handel
    • Rolnictwo
    • Obronność
    • Transport
  • Warunki życia
  • Zdrowie
  • Technologie
  • Środowisko
  • Słownik pojęć
  • Wielkości i wskaźniki

InfoImagine. Copyright © 2021. Wszelkie prawa zastrzeżone

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies. Dowiedz się więcej