W Polsce rośnie liczba rozwodów

Od 1949 roku, odkąd zjawisko rozwodów badane jest przez statystykę, ich liczba bezwzględna sukcesywnie rośnie.

W latach 50. ub. wieku orzekano ich kilkanaście tysięcy rocznie, a w latach 70. liczba sięgnęła 40 tys. rocznie i 50 tys. w latach 80. Pierwsze lata transformacji przyniosły spadek liczby rozwodów – nawet poniżej 30 tys., aby przez kolejne 10 lat wzrosnąć do 47 tys. W ostatnich latach rozwodzi się średnio ok. 65 tys. małżeństw rocznie, w 2018 r. było ich 63 tys.

Rozwody w Polsce (w tys.)

Najwięcej rozwodów sądy orzekły w 2006 r. – prawie 72 tys. Można domniemywać, że nagły wzrost liczby rozwodów (a także separacji), jaki miał miejsce w latach 2004–2006 (z 47 tys. w 2003 r. aż do 72 tys. w 2006 r.) był spowodowany zmianą prawa w zakresie świadczeń rodzinnych. Ustawa o świadczeniach rodzinnych z listopada 2003 r. wprowadziła świadczenia dla wszystkich rodzin niepełnych w miejsce rozwiązań zawartych w ustawie o funduszu alimentacyjnym, kierowanych tylko do części rodzin.

Natężenie rozwodów – wspólczynnik na 1000 ludności

Natężenie rozwodów jest zróżnicowane terytorialne już od poziomu podziału kraju na tereny miejskie i wiejskie. W miastach na rozwód decyduje się zdecydowanie więcej małżeństw – częstość rozwodów jest tutaj 2,5-krotnie wyższa niż na wsi. Na przestrzeni lat różnica w natężeniu między miastem i wsią utrzymuje się przeważnie na poziomie ok. 0,7–1,5 p. prom. Największa różnica między tymi obszarami wystąpiła w 2006 r., tj. w okresie zmiany pomocowego prawa – współczynnik dla miast wyniósł wówczas 2,5‰, a dla terenów wiejskich 0,7‰.

Współczynnik rozwodów na 1000 ludności w latach 2000 i 2018

Natężenie rozwodów jest również zróżnicowanie regionalne. Najwyższe współczynniki notowane są w województwach: zachodniopomorskim i dolnośląskim (1,9‰ w 2018 r.), a także w mazowieckim i śląskim (1,8‰) oraz lubuskim. Najniższe zaś w województwach: podkarpackim (1,2‰) i małopolskim (1,3‰) oraz świętokrzyskim. Na przestrzeni lat 1990–2018 zróżnicowanie regionalne natężenia rozwodów nie zmienia się znacząco – zarówno pod względem różnicy między wielkością najwyższego i najniższego współczynnika w poszczególnych latach, jak i pod względem regionu występowania. Wyraźnie rysują się dwie strefy – regiony zachodniej Polski i mazowieckie – z większą skłonnością mieszkańców do występowania o rozwód oraz Polska południowo-wschodnia i wielkopolskie, gdzie postępowanie mieszkańców jest bardziej tradycyjne