Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
Opis metodologiczny
Obliczany jest w oparciu o wyniki:
– badania cen towarów i usług konsumpcyjnych na rynku detalicznym,
– badania budżetów gospodarstw domowych, dostarczającego danych o przeciętnych wydatkach na towary i usługi konsumpcyjne; dane te wykorzystywane są do opracowania systemu wag.
Przy obliczaniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych stosowana jest Klasyfikacja Spożycia Indywidualnego według Celu, zaadaptowana na potrzeby Zharmonizowanych Wskaźników Cen Konsumpcyjnych (COICOP/HICP).
Wskaźnik cen reprezentanta w rejonie badania cen wynika z odniesienia jego średniej ceny miesięcznej do średniej ceny z okresu bazowego. Ogólnopolski wskaźnik cen reprezentanta objętego notowaniami obliczany jest jako średnia geometryczna wskaźników cen ze wszystkich rejonów. Na podstawie wskaźników cen reprezentantów objętych badaniem cen w danej grupie, stosując średnią geometryczną, opracowuje się wskaźniki cen grup towarów i usług konsumpcyjnych na najniższym szczeblu agregacji systemu wag. Wykorzystuje się je następnie, przy zastosowaniu systemu wag, do obliczania wskaźników wyższych szczebli agregacji, aż do wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem. Wskaźnik cen obliczany jest według formuły Laspeyres’a, przy zastosowaniu wag z roku poprzedzającego rok badany.
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych wykorzystywane są m.in. następująco:
– za kwartał – do celów określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
– za wrzesień w stosunku do września 2005 r. – do celów określonych w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
– za I półrocze w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku – do celów określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych,
– za 3 pierwsze kwartały roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku – do celów określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych,
– za rok w stosunku do roku poprzedniego – do celów określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Metodologia obliczania wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych zgodna jest z wymogami prawa europejskiego.
Pojęcia związane:
Miejsca, formy i terminy ogłaszania (z uwzględnieniem częstotliwości)
-
Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” – komunikat Prezesa GUS – do 31 stycznia każdego roku (średnioroczny) – Podstawa prawna1
-
Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” – komunikat Prezesa GUS – do 20 dni po upływie pierwszego półrocza – Podstawa prawna2
-
Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” – komunikat Prezesa GUS – do 15 października każdego roku (za pierwsze trzy kwartały w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego) – Podstawa prawna3
-
Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” – komunikat Prezesa GUS – do 20 dni po każdym kwartale (za poprzedni kwartał) – Podstawa prawna4
-
Strona internetowa GUS – komunikat Prezesa GUS – około 15 dni po każdym miesiącu – Podstawa prawna5
-
Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski” –komunikat Prezesa GUS – do 20 kwietnia i do 20 października każdego roku (za ostatnie 72 miesiące tj. marzec/wrzesień danego roku w stosunku do marca/września sprzed 6 lat) – Podstawa prawna6
Osoba udzielająca wyjaśnień metodologicznych
Anna Bobel
nr telef. (22) 608-35-12
e-mail
GUS – Departament Handlu i Usług
– na mocy których ogłaszany jest wskaźnik
- ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270, z późn. zm.)
– odwołujące się do wskaźnika
- ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2019 r. poz. 361, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1371, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2018 r. poz. 799, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2018 r. poz. 1152)
- ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1234, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1183, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2018 r. poz. 1954, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2017 r. poz. 1832, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2018 r. poz. 2389)
- ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz. U. poz. 1293)
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń rzeczowych na rzecz obrony w czasie pokoju (Dz. U. poz. 1872, z późn. zm.)
- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 lutego 2009 r. w sprawie umundurowania pracowników Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz odznaki tej Inspekcji (Dz. U. poz. 270)
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie korzystania z informacji geologicznej za wynagrodzeniem (Dz. U. poz. 1724)
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lipca 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 168)
- rozporządzenie Ministra Energii z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie obliczania wartości pomocy publicznej dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii w instalacji odnawialnego źródła energii (Dz. U. poz. 1962)
– na mocy których ogłaszany jest wskaźnik
- ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1445, z późn. zm.)
– odwołujące się do wskaźnika
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2101, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1482)
– na mocy których ogłaszany jest wskaźnik
- ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1779, z późn. zm.)
– odwołujące się do wskaźnika
- ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2018 r. poz. 609)
- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 43)
- ustawa z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2014, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.)
– na mocy których ogłaszany jest wskaźnik
- ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270, z późn. zm.)
– odwołujące się do wskaźnika
- ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2128, z późn. zm.)
- ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. poz. 776)
- ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, z późn. zm.)
– na mocy których ogłaszany jest wskaźnik
- ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1906, z późn. zm.)
