Nagrodę Nobla w dziedzinach naukowych na ogół dzielą naukowcy, którzy wspólnie lub równolegle przyczynili się do przełomowego odkrycia lub udoskonalili metodę albo narzędzie służące badaczom. Zgodnie z testamentem fundatora szwedzkiego wynalazcy Alfreda Nobla z 27 listopada 1895 r. kluczowym kryterium są korzyści dla ludzkości.
609 Nagród Nobla
W latach 1901-2021 Nagrody Nobla i nagrody w dziedzinie nauk ekonomicznych przyznano 609 razy.
nagroda Nobla | Liczba nagród | Liczba laureatów | Przyznany jednemu laureatowi | Podzielone na dwóch laureatów | Podzielone na trzech laureatów |
Fizyka | 115 | 219 | 47 | 32 | 36 |
Chemia | 113 | 186 | 63 | 24 | 25 |
Fizjologia i Medycyna | 112 | 224 | 39 | 34 | 39 |
Literatura | 114 | 118 | 110 | 4 | – |
Pokojowa | 103 | 109+28 | 69 | 31 | 2 |
Nauki ekonomiczne | 53 | 89 | 25 | 20 | 8 |
Łącznie: | 609 | 975 | 353 | 146 | 110 |
975 laureatów Nagrody Nobla
947 laureatów i 28 organizacji otrzymało Nagrodę Nobla w latach 1901-2021. 89 z nich to laureaci nauk ekonomicznych. Niewielka liczba osób i organizacji została uhonorowana więcej niż raz, co oznacza, że łącznie 943 osób i 25 organizacji otrzymało Nagrodę Nobla.
Lata bez Nagrody Nobla
Od początku, w 1901 roku, przez kilka lat Nagrody Nobla nie były przyznawane. Łącznie przez 49 lat. Większość z nich podczas I wojny światowej (1914-1918) i II (1939-1945).
Fizyka: 1916, 1931, 1934, 1940, 1941, 1942
Chemia: 1916, 1917, 1919, 1924, 1933, 1940, 1941, 1942
Fizjologia i medycyna: 1915, 1916, 1917, 1918, 1921, 1925, 1940, 1941, 1942
Literatura: 1914, 1918, 1935, 1940, 1941, 1942, 1943
Pokojowa: 1914, 1915, 1916, 1918, 1923, 1924, 1928, 1932, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1948, 1955, 1956, 1966, 1967, 1972
Nauki ekonomiczne: –
Wielokrotni laureaci Nagrody Nobla
Praca Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (MKCK) została trzykrotnie uhonorowana Pokojową Nagrodą Nobla. Poza tym założyciel MKCK Henry Dunant otrzymał w 1901 roku pierwszą Pokojową Nagrodę Nobla.
Linus Pauling jest jedyną osobą, która otrzymała dwie wspólne Nagrody Nobla – Nagrodę Nobla z 1954 roku w dziedzinie chemii i Pokojową Nagrodę Nobla z 1962 roku.
J. Bardeen | M. Skłodowska-Curie | L. Pauling |
Fizyka 1956 Fizyka 1972 | Fizyka 1903 Chemia 1911 | Chemia 1954 Pokojowa 1962 |
F. Sanger | MKCK | UNHCR |
Chemia 1958 Chemia 1980 | Pokojowa 1917 Pokojowa 1944 Pokojowa 1963 | Pokojowa 1954 Pokojowa 1981 |
Dwóch laureatów Nagrody Nobla odrzuciło nagrodę
Jean-Paul Sartre , laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1964 roku, odmówił przyznania nagrody, ponieważ konsekwentnie odmawiał wszelkich oficjalnych wyróżnień.
Le Duc Tho , nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla w 1973 r. wspólnie z sekretarzem stanu USA Henrym Kissingerem. Otrzymali nagrodę za wynegocjowanie porozumienia pokojowego w Wietnamie. Le Duc Tho powiedział, że nie jest w stanie przyjąć Pokojowej Nagrody Nobla, podając jako powód sytuację w Wietnamie.
Zmuszeni do odrzucenia Nagrody Nobla
Czterech laureatów Nagrody Nobla zostało zmuszonych przez władze do odrzucenia nagrody Nobla. Adolf Hitler zabronił trzem niemieckim laureatom Nagrody Nobla, Richardowi Kuhnowi , Adolfowi Butenandtowi i Gerhardowi Domagkowi przyjęcia Nagrody Nobla. Wszyscy mogli później otrzymać dyplom i medal Nobla, ale nie kwotę nagrody.
Borys Pasternak , laureat Nagrody Nobla z 1958 roku, początkowo przyjął Nagrodę Nobla, ale później został zmuszony przez władze Związku Radzieckiego do jej odrzucenia.